• Güngör Uras

Bütçe açığı küçüldü cari açık büyüdü

17.01.2018 Çarşamba 08:39
Ekonomimizin 2 açığı var: (1) Bütçe açığı, (2) Cari açık. Biri büyüyünce, diğeri küçülüyor.
 
2017’de bütçe açığı beklenenden az geldi. Cari açık bekleneni aştı. Cari açığın arkasında ithalat var. İthalat artınca, cari açık büyüyor ama bütçe gelirleri de artıyor. Bütçe açığı beklenenin altına iniyor.
 
2017’de ithalatın 222 milyar dolar olacağı beklenirken, 234 milyar dolar oldu. İhracat % 10.22 artarken, ithalat % 17.92 arttı. Dış ticaret açığı 65 milyar dolar olarak beklenirken, 77 milyar dolar oldu. İthalat ve dış ticaret açığı artınca cari açık büyüdü.
 
Yıl sonu 39 milyar dolar cari açık beklentisi vardı, 46 milyar dolar olacağı anlaşılıyor. (İthalat 2016 yılında % 4.2 küçülmüş, cari açık 33 milyar dolar olmuştu).
 
İthalat gelir getirdi
 
İthalat arttı, cari açık büyüdü ama bütçe açığı küçüldü. 3 ay önce beklenti 74 milyar TL iken, açık 47 milyar dolara olarak gerçekleşti.
 
Çünkü ithalattan alınan vergiler, ithalat nedeniyle ekonomide ortaya çıkan ek işlemlerden alınan vergiler bütçede gelirleri artırdı.
 
Hükümet ekonomiyi canlandırma arayışında vergi gelirlerinden fedakârlığı göze aldı. Destek ödemeleri, harcamalar arttı.
 
Yıl içinde hedefleri 32 milyar TL aşan harcamalar yapılınca, “Eyvah bütçe açığı büyüyor” endişesi ortaya çıktığı için açık tahmini 74 milyar TL’ye kadar yükseltilmişti. Fakat harcama artışı kadar, 32 milyar TL gelir artışı olunca, yıl sonu açığı, yıl başında öngörülen açık büyüklüğünde kaldı.
 
2017 yılında bütçe harcamaları % 16.0 artarak 677 milyar TL, bütçe gelirleri ise % 13.8 artarak 630 milyar TL oldu.
 
Bütçe gelirlerinin % 85’ini oluşturan vergi gelirlerindeki artış % 16.8 oldu. 536 milyar TL’ye ulaşan vergi gelirlerindeki 77 milyar TL’lik artış içinde en büyük artış ithalde alınan KDV’deki 22.8 milyar TL’lik artış oldu. 
 
Hangisi daha iyi?
 
Bütçe harcamaları toplamı 677 milyar TL’nin % 27.9’u personel harcamaları, % 8.4’ü faiz gideri, % 10.4’ü yatırım gideri, % 40.0’ı transfer harcamaları.
 
Sonuç: Ekonomimiz bakımından acaba iki açıktan, (1) İthalat artınca, artan vergi gelirleri sayesinde bütçe açığının 74 milyar TL yerine küçülerek 47 milyar TL olması mı iyi? (2) Artan ithalat sonucu cari açığın - döviz açığının büyümesi 39 milyar dolar yerine 46 milyar dolara  çıkması mı iyi?
 
Unutmayınız: Bütçe açığı TL açık. Faturayı ödemek bizim elimizde. Cari açık döviz açığı. Faturayı ödemek için döviz bulmamız gerekiyor...


 
Yazarın Önceki Yazıları