Rezervler imdada yetişmiş

Cari işlemler dengesi eylül ayında 1.8 Milyar $ cari fazla verdi. Böylelikle Türkiye iki ay üst üste cari fazla vermiş oldu. Piyasa beklentisi 2 Milyar $ cari fazla verilmesi yönündeydi. Bu şekilde bakıldığında piyasa beklentisini hemen hemen karşılamış gibi görünmekte.

Yıllık cari işlemler rakamımız 46 Milyar $ olarak gerçekleşti. Yıllık cari işlemler rakamı geçen yılın aynı ayı ile kıyaslandığında yüzde 18’lik yükseliş var. Buna karşın yılın geneli dikkate alındığında yıllık cari açıkta ciddi bir ivme kaybından bahsedebiliriz. Ocak – Eylül döneminde ise 30 Milyar $ cari işlemler dengesi gerçekleşmiş oldu.

Cari fazlasının gelmesinde en önemli neden dış ticaret açığındaki daralmanın devam etmesi ve Turizm gelirlerindeki yüksek temponun sürmesi olarak gösterilebilir.

Finansman tarafı parlak değil

Ağustos ve Eylül aylarında üst üste cari fazla vermemiz sevindirici olmasına karşın nasıl finanse ettiğimiz konusunda detaylar çokta iç açıcı değil. Finansman hesabında doğrudan yatırımlarda girişin olması tek artı kalem olmuş denilebilir. Eylül ayında 827 Milyon $ doğrudan yatırımlardan giriş olmuş. 9 aylık dönemde doğrudan yatırımlarda 5.3 Milyar $ giriş elde etmişiz. Buna karşın portföy yatırımlarında 904 milyon $ çıkış olmuş. Yıl geneli dikkate alındığında Ocak ayı dışında genel olarak portföy çıkışları dikkat çekmekte. Ocak – Eylül döneminde 3.1 milyar $ çıkış olmuş. Eylül ayını yansıtan portföy yatırımlarının alt kaleminde yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında sırasıyla 71 milyon $ ve 274 milyon $ net satış yapması etkili oldu.

Finansman hesabında diğer yatırımlarda 4.8 Milyar $ çıkış oldu. Geçen ay bu kalemde 13.2 Milyar $ çıkış olmuştu. Son iki ayda yurt içi bankaların yurt dışından sağlanan kredi ödemeleri çıkışta etkili olmuş görünüyor. Son olarak eylül ayı finansmanının net hata noksan kaleminde 416 milyon $ çıkış olduğu dikkat çekiyor. Ocak ayı dışında 2018 yılında ikinci kez net hata noksan kaleminden açık vermişiz.

Genel olarak cari açığı nasıl finanse ettiğimizi matematiğe dökecek olursak, 827 milyar $’lık doğrudan yatırım girişinden 904 milyar $ portföy çıkışını ve 4.8 milyar $’lık diğer yatırım kalemini çıkardığımızda 4.9 Milyar $ açık verdiğimiz dikkat çekiyor. Bundan 416 milyon $’lık net hata noksanı çıkardığımızda 5.3 Milyar $’ı finanse edememişiz. Eylül cari işlemler dengesi rakamını çıkardığımızda ise karşımıza çıkan tabloda 3.4 Milyar $ ‘ı Merkez Bankasından finanse etmişiz. Bu açıdan bakıldığında Dış ticaret açığının azalması olumlu olmasına karşın cari işlemler dengesinin finanse edilmesi açısından sınıfta kalmaya devam ediyoruz.

İthalatın belirgin bir şekilde düşmesi ve Türkiye büyümesinde yaşanan daralma cari fazla vermemizi destekliyor. Yüksek ihtimalle Ekim ayında da cari fazla vermeye devam edip bu konuda kazandığımız ivme devam edecek gibi görünüyor. Buna karşın iki aydır cari fazla vermemize karşın iki aydır da ciddi rezerv kaybı var. Cari fazla vermemiz olumlu ancak nasıl finanse ettiğimiz dikkate alındığında terazinin dengesi şaşmakta.