`.tr` pazarı 8 milyon lirayı aşıyor

İnternet sitelerine yönelik son dönemdeki DDOS saldırılarının ardından, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ile ODTÜ arasında ".tr" uzantılı alan adı kontrolüyle ilgili yetki tartışması gündeme geldi. Türkiye'de ".tr" uzantılı 368 bin 165 internet sitesi bulunuyor. Bu alan adları için yıllık 5 ile 25 lira arasında ödeme yapılıyor. Söz konusu alan adlarından yılda elde edilen gelir ise 8,1 milyon lirayı buluyor.

İnternet Geliştirme Kurulu Başkanı Serhat Özeren, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ".tr" alan adı işlemleri için gerekli politika ve prosedürlerin 1991-1998 yıllarında ODTÜ Bilgi İşlem Daire Başkanlığınca düzenlendiğini, 2000 yılında Ulaştırma Bakanlığı İnternet Kuruluna bağlı çalışan sektör temsilcilerinin yer aldığı ve 11 kurumsal üyeden oluşan "DNS Çalışma Grubu" oluşturulduğunu anlattı.

İnternet kullanımındaki hızlı artış ve beraberinde ortaya çıkan elektronik ticaretteki gelişmelerle alan adlarının önem kazandığına dikkati çeken Özeren, 2011'de yayımlanan 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile İnternet Kurulunun feshedilerek, İnternet Geliştirme Kurulu haline dönüştürüldüğünü ifade etti.

İnternet Geliştirme Kurulunun 2012'de atanan yeni kurul yapısıyla eski yapının hükmünün bittiğine işaret eden Özeren, "ODTÜ, '.tr' uzantılı alan adlarıyla ilgili hakları, İnternet Kurulu adına kullandı. İnternet Kurulu, 2012'de feshedildi. ODTÜ olmayan bir kurulun adına dayanarak, bu yetkiyi kullanıyor. Yasal olarak ODTÜ'nün bu konuda hiçbir yetkisi yok. İnternet Kurulu adına bu yetkiyi kullanan ODTÜ Bilgi İşlem Daire Başkanlığınca verilen alan adları üzerine çıkan uyuşmazlıkların çözümüyle ilgili kanuni dayanağı bulunmuyor. Çünkü bu yetki kanunen 5809 sayılı kanunla Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına verilmiştir" diye konuştu. 

'ODTÜ ALAN ADLARI KONUSUNDA ŞEFFAF DEĞİL'

Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Görevlisi Atıf Ünaldı da Türkiye'de alan adı yapılandırılmasının yanlış olduğunu ifade ederek, "ODTÜ, 'ilk gelen ilk alır' mantığını benimsemediği ve gelen herkesten evrak istediği için .tr uzantılı alan adlarında bir pazar oluşmasına engel oldu. Bu engelin sebebi olarak da IP kaynaklarının bitmesi gösterildi. Aradan geçen yıllarda bu kaynaklarla alan adları arasında bir korelasyon kurmanın yanlışlığı ortaya çıktı" diye konuştu.

Alan adı ile ilgili çalışmaların akademik değil, ticari olduğunu vurgulayan Ünaldı, "Yılda yaklaşık 8 milyon 133 bin 805 liranın döndüğü bir pazar oluşmaktadır. '.tr' uzantılı alan adlarını alamadığı için yurt dışından alan adı alan firmaların yarattığı pazar da bu rakamın onlarca katıdır. Türkiye'den alan adı alan yabancılarla bu pazar, ciddi bir büyüme gösterecek" ifadelerini kullandı.

ODTÜ'nün alan adlarının verilişi aşamasında ve elde edilen paranın nereye harcandığı konusunda şeffaf olmadığına dikkati çeken Ünaldı, 14 Aralık 2015 itibarıyla .tr uzantılı internet sitelerine yapılan DDOS saldırılarında yeterli teknik altyapının oluşturulamadığının ortaya çıktığını kaydetti.

Ünaldı, alan adıyla ilgili çalışmaların hesap verebilen, şeffaf yapılar tarafından yönetilmesinin önemli olduğunu, stratejisi oluşturulurken de keyfi yaptırımlar yerine vizyoner, rekabetçi ve liberal bir yapının belirlenmesi gerektiğini söyledi.