Dünyanın süper gücü ABD bütçesini denkleştiremediği için iki yakası bir araya gelmiyor. Öyle ki devlet şu an iflas etmiş durumda. Yeni borçlanma limiti gelene kadar ülkede kamu hizmetleri aksayacak. İşte 5 soruda hükümet kapanması ve etkileri...
1) HÜKÜMET KAPANINCA NE OLUYOR?
BBC Türkçe’nin derlediği bilgilere göre; ABD’deki düzenlemeye göre, Kongre kalıcı bütçe onaylanana kadar geçici ek bütçelerle arayı kapatamazsa “hükümet kapanır” ve acil ve temel hizmetler dışında tüm kamu faaliyetleri duruyor. Kapatma dönemlerinde federal hükümetin çalışanları “temel hizmetler”, “temel olmayan hizmetler” olarak ikiye ayrılıyor. 1995 yılında bu kategorilerin isimlendirilmesi, insanları incitici bulunduğu için “muaf” ve “muaf olmayan” olarak değiştirildi. Kapatmadan muaf olmayan personele, kapatma dönemlerinde “izinli” olduklarını bildiren mektuplar gönderiliyor ve ücretleri bu süre içinde ödenmiyor.
2) MAAŞLAR NASIL ÖDENECEK?
2013 yılındaki son kapatmada yaklaşık 850 bin federal kamu çalışanına izin bildirimi yapıldı. Bu, toplam federal kamu çalışanlarının yüzde 40’ını oluşturuyor. Kapatma sona erdiğinde, zorunlu izne çıkarılan kamu çalışanlarının ödemeleri hemen her zaman geriye doğru yani kapatma dönemini de kapsayacak şekilde yapılmaya başlanıyor. İzne çıkarılmayan temel kamu hizmetlerinde çalışanların da maaşları kesiliyor ama onlar çalışmayı sürdürüyorlar.
3) KİMLER ÇALIŞMAYA DEVAM EDİYOR?
Ordu mensupları ile hava trafik kontrolü, sağlık hizmetlerinin önemli bölümü, afet yardım çalışmaları, elektrik idaresi, cezaevleri, sosyal güvenlik ve diğer kamu yardımları alanında çalışanlar genellikle kapatma dönemlerinde çalışmaya devam ediyor. Fakat birçok diğer kamu faaliyeti sekteye uğruyor. 2013 yılındaki hükümet kapatma sırasında ulusal parkların kapanması, vize ve pasaport hizmetleri aksaması çok tepki almıştı.
4) SİYASİ ÖNEMİ NE?
“Hükümet kapanırsa”, Cumhuriyetçiler açısından bu büyük prestij kaybı olacak çünkü şimdiye kadar bu, Kongre’nin her iki kanadında da çoğunluğu oluşturan bir iktidar partilerinin başına hiç gelmedi.
Senato çoğunluk lideri Mitch McConnell Perşembe gecesi Cumhuriyetçi üyelere yolladığı e-posta ile onları aynı yönde oy kullanmaya çağırdı. Böylelikle hükümetin kapanmasının sorumluluğu tamamen Demokratların üzerine atılabilecek. Aslında hiçbir parti Kasım ayında yapılacak ara seçimler öncesi hükümetin kapatılmasından sorumlu görünmek istemiyor. 2016’daki başkanlık seçimlerinde Trump’ın kazandığı eyaletlerden 10 Demokratik senatör ara seçimde koltuğunu korumak için yarışacak. Bu nedenle onlar da “hükümetin kapanmasının” yaratacağı tepkileri üzerlerine çekmek istemeyebilir.
5) DAHA ÖNCE KAÇ KEZ KAPANDI?
1976 yılında Kongre’nin bütçe ve kamu harcamaları bütçesini geçirmekte kullandığı yasal çerçeve kabul edildiğinden bu yana hükümet resmen 18 kere “kapandı”.