AB, gelecekteki bütçesi için zirve düzenliyor

Belçika'nın başkenti Brüksel'de yarın gerçekleşecek zirve, üye 27 ülkenin devlet veya hükümet başkanlarının katılımıyla yapılacak.

AB Konseyi Başkanı Charles Michel'in başkanlık edeceği zirveye, AB  Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı David  Sassoli de katılacak.

Zirvede, AB'nin gelecekteki bütçesi üye ülke liderlerince ele alınacak. Liderler, birliğin 2021-2027 dönemine ilişkin bütçesini içeren Çok  Yıllı Mali Çerçeve'nin (MFF) boyutu ve harcama alanları hakkında uzlaşı sağlamaya çalışacak.

BÜTÇE BOYUTU TARTIŞMASI

Zirvede, AB'nin 2021-2027 dönemine ilişkin bütçesinin üye ülkelerin  GSMH'sinin ne kadarı olacağı müzakere edilecek.

Bu çerçevede, bazı Batı Avrupa ülkeleri bütçenin GSMH'nin yüzde 1'i kadar olmasını isterken, özellikle daha az gelişmiş Doğu ve Güney Avrupa  ülkeleri, bu oranın daha yüksek olmasını talep ediyor. AP ise bütçenin GSMH'nin yüzde 1,3'üne çıkartılması çağrısında bulunuyor.

Toplam 1 trilyon avro civarındaki bütçe müzakerelerinde küçük yüzdelik dilimler toplamda yüzlerce milyar avroluk farka neden olabiliyor.

UYUM PROGRAMLARI

Bütçede hangi alanlara ne kadar katkı sağlanacağı, bir başka  uzlaşmazlık yaşanan konu olarak öne çıkıyor.

Daha az gelişmiş AB ülkeleri, bütçede yer alan uyum programlarına  ciddi oranda mali katkı verilmesini istiyor. Söz konusu programlar, az gelişmiş  bölgeleri kalkındırmaya yönelik projelere finansal destek sağlıyor. Batı Avrupa  ülkeleri ise söz konusu kaynakların azaltılmasını ve hukukun üstünlüğü gibi  şartlara bağlanmasını talep ediyor. Bu konuda ciddi tartışma yaşanması  bekleniyor.

TARIM DESTEKLEMELERİ

AB'nin Ortak Tarım Politikası (CAP) çerçevesinde tarım ve hayvancılığa  yönelik sağlanan desteklemeler konusunda da üye ülkeler ayrışıyor. Özellikle son  dönemde Doğu Avrupa ülkelerinde kamu arazilerinin siyasi bağlantısı olan kişilere  verilerek AB tarımsal desteklerinden faydalandıkları yönünde haberler çıkması,  diğer ülkelerde tepki ile karşılanmıştı. Özellikle sanayileşmiş Avrupa ülkeleri,  tarımsal desteklemelerin azaltılmasını ve verilen desteklemelerin yeni  mekanizmalarla daha iyi denetlenmesini istiyor.

Almanya ve Hollanda gibi ülkeler, gelecekteki bütçenin araştırma  programları ile göç gibi başlıklara, Fransa tarımsal desteklemelere, AB'nin güney  ve doğu ülkeleri ise bölgesel kalkınmaya odaklanması yönünde genel görüş  bildiriyor.

İngiltere'nin ayrılmasıyla AB üyesi ülke sayısının 27'ye gerilemiş  olması ve bütçede söz konusu mali eksilmenin ne şekilde telafi edileceği de  liderlerce tartışılacak konular arasında yer alacak. Bu nedenle uzun vadeli AB  bütçesine ilişkin zirvenin; üye ülkelerin gelecekteki bütçeye ne oranda katkı  sağlayacakları, bütçenin tarım ve uyum politikaları başta olmak üzere hangi  alanlara odaklanacağı konusunda şiddetli tartışmalara sahne olması bekleniyor.

AB bütçesi ile ilgili teknik ve ikili görüşmelerin gelecek aylarda da  sürmesi öngörülüyor.

BÜTÇE DİPLOMASİSİ

AB Konseyi Başkanı Charles Michel, geçen hafta bütçe konusunda uzlaşı  sağlamak üzere yoğun temaslarda bulunmuştu. Farklı öncelikleri olan 20'ye yakın  ülke lideri ile ikili görüşmeler yapan Michel, somut bir uzlaşı sağlayamamıştı.

AB üyesi ülkelerin bütçeden farklı beklentileri olması nedeniyle  yapılacak görüşmelerin kısa sürede tamamlanması öngörülmüyor.

GELECEKTEKİ BÜTÇE HAKKINDA

AB bütçesinde yer alan harcama kalemlerine ilişkin ödeneklerin yıllık  tavanını önceden belirleyen Çok Yıllı Mali Çerçeve, kaynakların AB'nin politika  öncelikleri doğrultusunda dağılımını amaçlıyor.

AB'nin 2021-2027 dönemi bütçesine yönelik Çok Yıllı Mali Çerçeve  müzakerelerinin 2020 yılında tamamlanması gerekiyor. Uzun vadeli AB bütçesine ilişkin karar, AP onayı ve üye ülkelerin AB  Konseyi'ndeki oy birliği ile belirleniyor.

Yaklaşık 1 trilyon avroluk AB'nin mevcut mali çerçevesi, 2014-2020 dönemini kapsıyor. AB bütçesinde gelir kalemleri, büyük ölçüde üye ülkeler tarafından  aktarılan kaynaklardan sağlanıyor.

AB bütçesinin denetimini merkezi Lüksemburg'da bulunan AB Sayıştayı yapıyor.