`Aramco`nun Suudi borsası dışında işlem görmesi zor`

Londra'da bağımsız petrol piyasası analisti olarak çalışan Gaurav Sharma, AA muhabirine geçen hafta ilk halka arzı (IPO) tamamlanarak  25,59 milyar dolar rekor gelir elde eden ve dün Tadawul'da işlem görmeye başlayarak 1,87 trilyon dolar piyasa değerine ulaşan Saudi Aramco'ya ilişkin değerlendirmede bulundu.

Suudi Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman'ın 2030 vizyonu kapsamında  ülkesinin petrole bağımlılığını azaltmak ve diğer sektörlere yatırımı artırmak  amacıyla Aramco'nun IPO'sunu teklif ettiğini dile getiren Sharma, "Aramco'nun ilk  başta New York, Londra, Hong Kong ve Tokyo'da yüzde 10'luk kısmının arz edilmesi  planlanıyordu. Bu oran önce yüzde 5'e, sonra yüzde 1,5'e indirildi ve sadece  Suudi borsasına sunuldu." diye konuştu.

Sharma, Suudi Enerji Bakanlığına 2016'da Khalid al-Falih'in  getirilmesinin ardından Suudi Arabistan önderliğindeki Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün Rusya, Kazakistan ve Meksika gibi önemli petrol üreticisi ülkelerle  müttefiklik görüşmelerine başladığını belirterek, "Suudilerin amacı, petrol  fiyatlarını varil başına 75 dolara kadar çekmek ve Aramco'nun IPO'su için  maksimum değeri yakalamaktı ancak bu konuda başarısız oldular." ifadelerini  kullandı.

"GÜVENLİK ENDİŞELERİ ARAMCO'NUN RİSK PROFİLİNİ ARTIRIYOR"

Aramco'nun hisse sahiplerine dağıtacağı yıllık 75 milyar dolar tutarındaki kar payının Apple dahil olmak üzere dünyadaki tüm şirketlerden fazla  olduğuna ve bunun yatırımcıların ilgisini çektiğine işaret eden Sharma, olası risklere ilişkin ise şunları kaydetti:

"Aramco, Tadawul'da bir petrol şirketi gibi işlem görecek. Dolayısıyla  hisseleri petrol fiyatlarındaki dalgalanmalardan etkilenecek. Şu an dünyadaki tüm  halka açık petrol firmaları fiyatların 60 dolar bandında sıkışması problemiyle  karşı karşıya. Fiyatları 70-80 dolara yükseltecek herhangi bir gelişme yok.  Küresel petrol talebi gelecek 10-15 yılda artacak ama dünya fosil yakıtlardan  yenilenebilir enerjiye de geçiş yapıyor."

Sharma, Aramco hissesi satın alan yatırımcıların şirkette söz sahibi  olamayacağına dikkati çekerek, "Uluslararası borsalar Aramco yönetiminin Suudi  kraliyet ailesine yakın olmasından rahatsızlık duyuyor. Orta Doğu'daki güvenlik  endişeleri de Aramco'nun risk profilini artırıyor." değerlendirmesinde bulundu.

EN YAKIN İHTİMAL TOKYO BORSASI

Sharma, İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden ayrılmasıyla ilgili  belirsizlik ve ABD'de 11 Eylül saldırıları mağdurlarına, Suudi Arabistan'a karşı  dava açma imkanı tanıyan yasa nedeniyle Aramco hisselerinin Londra ve New York  borsalarına sunulmasının zor olduğunu ifade etti.

Söz konusu borsaların talep ettiği şeffaflığın Suudileri rahatsız  ettiğini belirten Sharma, Aramco hisselerinin Londra ve New York borsalarından  daha düşük kapasitedeki Hong Kong borsasına sunulması durumunda Suudilerin  istedikleri piyasa değerini burada sağlayamayacağını dile getirdi.

Sharma, tek seçeneğin Tokyo borsası olduğunu vurgulayarak, "Suudilerin  Tokyo borsasında Aramco için diledikleri piyasa değerine ulaşmaları daha kolay  gözüküyor. Fonların büyük ve yaygın olması, kurumsal yatırımcıların varlığı ve  Japon bankaların küresel faaliyetleri Tokyo borsasını Aramco için cazip kılıyor."  dedi.

Küresel petrol piyasasında arz fazlasının 2020'de artmasının ve petrol  fiyatlarının düşük kalmasının beklendiğine de dikkati çeken Sharma, "Aramco  hisselerinin gelecek iki yılda uluslararası borsalara sunulması sürpriz olur."  ifadesini kullandı.