Güncelleme : 09.01.2016 Cuma 15:33
Türkiye tarafından Rusya yaptırımlarının, Dünya Ticaret Örgütüne (DTÖ) taşınması ve Rusya'nın haksız bulunması, çözüme yanaşmaması halinde, Türkiye'ye "misilleme hakkı" tanınabilecek.
AA muhabirinin DTÖ verilerinden derlediği bilgilere göre, Türk menşeli ürünlerin ithalatına dönük yaptırımlar ile gümrüklerde ürünlerin gereğinden uzun süre bekletilmesi nedeniyle doğan zararlardan dolayı Türkiye, Rusya'yı DTÖ anlaşmaları, Ticaret ve Tarifeler Genel Anlaşması (GATT) ile Hizmet Ticareti Genel Anlaşması (GATS) hükümleri kapsamında DTÖ'ye şikayet edebilecek. Böyle bir durumda konu DTÖ'nün Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması'nda (AHM) ele alınacak.
Sırasıyla "danışmalar, panel, temyiz, onaylama ve uygulama" olmak üzere 5 aşamadan oluşan söz konusu mekanizmada, Türkiye ile Rusya arasındaki sorunda ilk aşamada çözüm sağlanabileceği gibi sonraki aşamalarda haksız olduğunun tespiti ve çözüme yanaşmaması halinde Rusya'nın "misilleme" uygulamasıyla karşı karşıya kalması gündeme gelecek. DTÖ, Rusya'nın yükümlülüklerini yerine getirmemesi dolayısıyla Türkiye'ye misillemede bulunma yetkisi verecek.
TÜRKİYE HAKLI
TEPAV Çok Taraflı Ticaret Araştırmaları Merkezi Başkanı Bozkurt Aran, AA muhabirine, Rusya'nın Türkiye'ye karşı ekonomik ve ticari yaptırımlarının kesinlikle DTÖ anlaşması ve kurallarına aykırı olduğunu belirtti.
DTÖ ülkelerinin "silah, patlayıcı, bir ülkeden tehdit algılaması" gibi belirli durumlarda GATT'ın 21. maddesi uyarınca mal ithalatını yasaklamasına izin verildiğini ifade eden Aran, Rusya'nın Türkiye'ye uyguladığı ambargoyu iç hukuk kurallarına dayandırdığını, 21. maddeye atıfta bulunmadığını söyledi.
Rusya'nın DTÖ anlaşması ve kurallarına aykırı olarak yaptırım uyguladığını belirten Aran, "Rusya, aynı zamanda Türk malları içinde de seçim yapıyor. Örneğin limona yasak koymuyor, diğer mallara yasak koyuyor. Rusya'nın hukuken bunu yapması mümkün değil. Bu keyfi bir uygulamanın sonucu. Rusya, DTÖ üyesi olmak için 18 yıl çaba gösterdi. Rusya, DTÖ kurallarını iç mevzuatı haline getirmiş bir ülke. Rusya'nın, DTÖ’nün kurallarını sadece üyeliğinin ikinci yılında hiçe sayması anlaşılır bir davranış değil. Türkiye, DTÖ'ye başvurmada haklı. Türkiye'ye haksız muamele yapılıyor. Şimdi Rusya'nın bu keyfi kararı, DTÖ kurallarına ve ilkelerine aykırı olduğu gibi aynı zamanda Rus iç hukukuna da aykırı. Tamamen keyfi bir uygulama" diye konuştu.
Aran, DTÖ'deki sürecin uzun sürdüğüne işaret ederek, "Türkiye, DTÖ'ye başvurduğu zaman örgüt, iki ülkenin kendi aralarında görüşüp konunun halledilmesini isteyecek. Bu durumda sorun çözülebilir. Rusya uluslararası toplumda DTÖ kurallarını reddeden bir ülke olarak da anılmak istemez" dedi.