ABD yaptırım kararı almadan Rus şirketler harekete geçmişABD, Ukrayna’daki tutumu nedeniyle Rusya’nın enerji devlerine yeni yaptırım kararı aldı. ABD Başkanı Barack Obama, Rusya’nın en büyük petrol üreticisi Rosneft, ikinci büyük petrol üreticisi Novatek ile bazı finans ve savunma şirketlerinin bulunduğu listeyi “önemli ve hedefe yönelik” olarak niteledi. Ancak Rusların ABD’nin Gazprombank ve Rosneft’e yönelik ekonomik yaptırımlarına karşı 2 ay önce gerekli önlemleri aldığı ortaya çıktı.
Habertürk Gazetesi'nden Olcay Aydilek'in haberine göre, Gazprom, Türkiye’deki müşterileriyle dolarla yaptığı gaz anlaşmalarında 3 ay içinde 4 kez muhabir banka değiştirdi. 3 ay öncesine kadar muhabir banka olarak tercih edilen ABD’li JP Morgan, devre dışı bırakıldı. Alman Deutsche Bank ile Commerzbank’ın da aralarında bulunduğu 4 değişik banka ile anlaşma yapıldı. Türkiye’deki gaz şirketleri, bu tarihten itibaren gaz paralarını
dolar olarak Alman kökenli muhabir bankalara transfer ediyor. Bazı uzmanlar ise muhabir bankalarda bu paraların bloke edilebileceğine, başka bir bankaya transferinin önlenebileceğine işaret ediyor.
Türk ortak olumsuz etkilenirGazprombank, Türkiye’de gaz piyasasında toplam 3 milyar metreküplük gazı kontrol eden ENERCO ve Avrasya Gaz’ın ortağı. Gazprombank’ın, Rusya’dan 2.5 milyar metreküp gaz ithalat kontratına sahip Enerco’da payı yüzde 24. Şirketin diğer ortakları Avusturyalı OMV ve Fatih Baltacı. OMV’nin payı yüzde 40, Fatih Baltacı’nın payı yüzde 36. Gazprombank, Rusya’dan 500 milyon metreküp gaz ithal eden Avrasya Gaz’ın da yüzde 24’ünün sahibi. Şirketin, diğer hissedarları Fatih Baltacı ve Tahincioğlu Grubu.
Enerji sektörü uzmanları Gazprombank’ın yaptırımlar nedeniyle Türkiye’deki iştiraklerinden yıl sonunda temettü dağıtımında ve sermaye artırımında zorluk çekebileceğini belirtiyor.
Dolar ile işlem yasak
- Yaptırım listesine alınan Rosneft, Novatek ve Gazprombank
ABD doları üzerinden orta ve uzun vadeli finansman işlemleri yapamayacak.
- Rus hükümetinin uluslararası ödemelerine aracılık eden Vnesheconombank da listeye girdi.
- ABD yaptırımları varlık dondurma veya Amerikan firmalarına iş yapma yasağı içermiyor.
Petrolü nasıl etkiler?Enerji yönetimi, Türkiye’nin hampetrol gereksiniminin önemli bir bölümünü Irak’tan karşıladığını söyledi. Rusya’dan da yıllık ihtiyacın yüzde 9-10’unun karşılandığını kaydeden yetkililer, “Belki, bu yaptırımlar sonrasında bir miktar ithalat düşebilir” dedi. Enerji sektörü uzmanları, Gazprombank’ın Rusya’da nükleer dahil tüm enerji yatırımlarını fonlayan önemli bir mali yapı olduğuna işaret ederek Rus enerji piyasalarını hedef aldığını vurguladı.