Güncelleme : 12.01.2016 Cuma 09:15
Financial Times haberine göre, Çin hisse senedi ve para piyasasında geçen hafta yaşanan kargaşa dünyaya yayılırken, analistler, gelişmekte olan piyasa politika yapıcılarını, ekonomik büyüme tarafında yeni zorluklara kendilerini hazırlamaları konusunda uyarıyor.
NN Investment Partners kıdemli gelişen piyasa stratejisti Maarten-Jan Bakkum, "2016 Çin volatilitesi ve Çin politikalarındaki belirsizliklerin artmasıyla başladı ve bu durum da gelişmekte olan piyasalar üzerinde baskı oluştuyor" dedi.
Gelişmekte olan ülkelere yönelik en doğrudan tehdit geçtiğimiz hafta yüzde 1.3 değer kaybeden Çin para birimindeki sert ve beklenmeyek değer kaybından kaynaklanıyor.
Çin'in küresel ticaretteki rolü gösteriyor ki renminbideki zayıflama diğer gelişmekte olan ülke para birimlerini de zayıflama yönünde baskılıyor.
Gelişen ülke para birimlerindeki zayıflama bu ülkelerin ürünlerini ucuzlatarak bu ülkelere avantaj sağlayabilir ancak diğer tarafta yerel para biriminin değer kaybetmesi nedeniyle yabancı para cinsinden dış borçların ödenmesi daha da zorlaşabilir.
Gelişmekte olan ülkelerde birçok şirket ABD'de genişlemeci para politikası nedeniyle doların ucuz olduğu dönemde borçlandı. Oysa şimdi, Fed bu durumun tersi bir politika izliyor. Institute of International Finance (IIF) verilerine göre, gelişmekte olan ülke şirketlerinin yabancı para cinsinden borçları 2015 ortasına kadar geçen son 10 yılda 900 milyar dolardan 4.4 trilyon dolara ulaştı.
Ancak, analistlere göre bundan daha önemli olabilecek bir sorun daha var. Gelişmekte olan ülkelerde son 10 yılda yerel para cinsinden borçlanma, IIF verilerine göre, 5.4 trilyon dolardan 24.4 trilyon dolara ya da gelişmekte olan ülkelerin toplam GSYİH'sinin %90'ına ulaştı. Gelişmekte olan ülkelerde yerel para cinsinden borçlar, değer kaybeden renminbiden olumsuz etkileniyor. Bunun nedeni kısmen, gelişmekte olan ülke bankalarının kendi para birimleri gevşerken yurtdışından fon bulmalarının zorlaşmasıyla, bu bankaların şirket kredilerini çevirmekte zorlanması olabilir.
Oxford Economics baş ekonomisti Adam Slater, "Gelişen ülkelerle ilgili sorun, bu ülkelerde çok fazla borç ihracı yapılmış olmasının dışında, bu ülkelerdeki kredi değerliliği hakkında fazla bilgi sahibi olmamamız. Saklı kalan bazı risk alanları aniden ortaya çıkarak bulaşıcı kötü sonuçlara yol açabiliyor. 2016'da en büyük endişelerimizden biri de bu olacak" dedi.
Analistlere göre, bu yıl, Çin tek tehlike kaynağı olmayacak. Brezilya, Güney Afrika, Türkiye ve Orta Doğu'daki politik gerilimlerin derinleşmesi analistlerin öne sürdüğü diğer riskler. NN Investment Partners stratejisti Bakkum'a göre, "Bütün bu riskler hala mevcut. Çin, daha büyük bir riske dönüşüyor ve önümüzdeki birkaç ay iyi gözükmüyor".