İngiltere ile AB arasında yürütülen Brexit müzakerelerinde üzerinde görüş birliğine varılan "Brexit anlaşması" bugün İngiliz kabinesinin özel oturumunda ele alınacak. Başbakan Theresa May, kabine toplantısında, hükümet içindeki "sert" ve "yumuşak" Brexit yanlısı bakanların desteğini almaya çalışacak.
İngiltere'de dün akşamdan bu yana bakanlar, başbakanlık ofisi "10 Numara"ya tek tek davet edildi. Bakanların anlaşma metnini okumasına imkan tanınırken, anlaşma kopyasını başbakanlık dışına çıkarmalarına izin verilmedi. Ancak, metnin bazı ayrıntıları basına sızdı.
Buna göre, İngiltere ile AB gelecekteki 2020 Aralık ayında bitecek geçiş süreci içinde ticari ilişkileri ile ilgili bir anlaşmaya varamazsa, devreye bir "tedbir maddesi" girecek. Bu maddeyle İngiltere'nin bütününün AB kurallarına tabi olması ve Gümrük Birliği içinde kalması öngörülüyor. Bu madde ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti ve İngiltere'ye bağlı Kuzey İrlanda arasında fiziki sınırın girmesinin engellenmesi amaçlanıyor.
İktidardaki Muhafazakar Parti içindeki AB karşıtları bu maddeyle İngiltere'nin süresiz biçimde Gümrük Birliği içinde kalmasının önünün açıldığını ve bunun İngiltere'nin üçüncü ülkelerle serbest ticaret anlaşmaları yapmasını engelleyeceğini savunuyor.
May hükümetinin temmuz ayında yeni Brexit yaklaşımını açıklaması üzerine görevlerinden istifa eden eski Brexit Bakanı David Davis ve eski Dışişleri Bakanı Boris Johnson, kabineyi Brexit anlaşmasına karşı "isyana" ve istifaya çağırdı.
AZINLIK HÜKÜMETİ TEHLİKEYE GİREBİLİR
May hükümetine dışarıdan destek veren Kuzey İrlanda'nın İngiltere ile birlik yanlısı Demokratik Birlik Partisi (DUP) de Brexit anlaşmasını parlamentoda desteklemeyeceği sinyalini verdi. Kuzey İrlanda'nın protestan kesimini temsil eden DUP, Kuzey İrlanda ile İngiltere arasına gümrük duvarı sokacak çözümlere de İngiltere'yi fiilen AB içinde tutacak seçeneklere de itiraz ediyor.
İngiliz kabinesi Brexit anlaşması gündemiyle bugün yerel saatle 14.00'te toplanacak. Bunun öncesinde Theresa May parlamentonun alt kanadı Avam Kamarasında haftalık "Başbakana Sorular" oturumunda milletvekillerinin sorularını yanıtlayacak.
Theresa May'in Brexit anlaşmasını kabinesine kabul ettirmesi ve parlamentodan onay alması halinde anlaşma İngiltere'nin AB'den resmen ayrılmış olacağı 29 Mart 2019'da yürürlüğe girecek. May'in kabine veya parlamento onayını alamaması durumunda ülkeyi yeni bir hükümet krizinin veya yeni bir Brexit referandumunun beklediği yorumları yapılıyor.
İngiltere'de son olarak cuma günü Ulaştırmadan sorumlu Devlet Bakanı Jo Johnson, Brexit gerekçesiyle istifa etmişti.
Boris Johnson'ın kardeşi de olan Jo Johnson, hükümetin Brexit yaklaşımının ülkeye ekonomik olarak zarar vereceğini belirtirken, Brexit konusunda yeni bir referandum yapılması çağrısında da bulunmuştu. Jo Johnson, Brexit referandumu sürecinde ülkenin AB'de kalmasından yana tavır almıştı.
Ana muhalefetteki İşçi Partisi de May'in Brexit anlaşmasını parlamentoda desteklemeyeceği sinyalini verdi. Bununla birlikte İşçi Partisi içinde de "sert" ve "yumuşak" Brexit yanlıları ile Brexit'e tamamen karşı milletvekili grupları olduğu biliniyor.
BREXİT SÜRECİ
AB ile İngiltere arasında Haziran 2017'de başlayan müzakerelerde taraflar, geçen yılın sonunda İngiltere'nin AB bütçesine taahhütlerinden kaynaklanan yüklü bir "ayrılık ücreti"nin ödenmesi ile vatandaş haklarının da aralarında yer aldığı bir dizi konuda ön anlaşmaya varmıştı.
Taraflar, AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti ile İngiltere'ye bağlı Kuzey İrlanda arasında fiziki sınır getirmeyecek bir çözüm üzerinde ise kesin anlaşmaya varabilmiş değildi.
Müzakerelerin sonunda bir anlaşmaya varılsa da varılmasa da İngiltere 29 Mart 2019'da AB'den resmen ayrılmış olacak. İngiltere'yi 2020 yılının aralık ayı sonuna kadar AB kurallarına tabi kılacak bir "geçiş süreci" öngörülüyor.
İngiltere 23 Haziran 2016'da yapılan referandumla AB'den ayrılma kararı almıştı.