`İran, gazını idare edemiyor`

Giuli, İran'ın belirli aralıklarla Türkiye'ye gaz akışını azaltmasını AA muhabirine değerlendirirken, bu ülkenin kendi doğalgaz pazarında yaşadığı sıkıntının artık kronik hale geldiğini belirtti.

İran'ın, ülkenin kuzeyini Türkmenistan'dan ithal ettiği doğalgazla ısıttığını, ancak Türkmenistan ile yapılan anlaşmanın da sonuna yaklaşıldığını ifade eden Giuli, yaptırımların kalkmasıyla beraber İran'ın güneydeki doğalgaz alanlarıyla kuzey bölgesini beslemeye çalışacağını kaydetti.

İran'ın kendi iç pazarındaki doğalgaz tüketimi sorununu nasıl çözeceğinin belirsiz olduğunu anlatan Giuli, "İran, kendi gazını iç piyasasındaki yanlış yönetim ve iç pazardaki artan tüketiminden dolayı idare edemiyor. İran'ın bu sorunu hızlı çözüp çözemeyeceği konusu da net değil. Çünkü doğalgazdan çok petrole önem verdikleri bir süreci yaşıyoruz" dedi.

Giuli, İran'ın kısa vadede, arz fazlası nedeniyle Avrupa için bir doğalgaz sağlayıcısı ülke olamayacağını ancak bölgesel olarak Irak, Afganistan ve Pakistan gibi ülkelerin pazarlarında etkili olmaya çalışacağını savundu.

Atlantik Konseyi Kıdemli Uzmanı ve Georgetown Üniversitesi Öğretim Üyesi Jean Seznec de "İran yaptırımların kaldırılmasıyla rahatlayacak, ancak önceliği petrol sahalarını modernize etmek olacak" ifadesini kullandı.

Seznec, petrolden sonra doğalgaz üretiminin iyileştirilebileceğini ve siyasi koşulların el vermesi durumunda Birleşik Arap Emirlikleri ve Umman gibi ülkelere İran gazı satışının gerçekleştirilebileceğini söyledi.

İran'ın Türkmenistan'la gaz ticaretinin devam edeceğini ifade eden Seznec, "İran, ülkenin kuzeyi için Türkmen gazını almaya devam edecektir. Onu da Türkiye'ye ya da Körfez üzerinden gönderdiği gazın yerine koyacaktır. Avrupalılar da bu taktikle aslında Türkmen gazı alsalar da teknik olarak İran gazını almış olacaklar" dedi.

FAZLA İÇ TÜKETİM GAZ AKIŞINI AKSATIYOR

İran, salı günü Türkiye'ye gönderdiği günlük doğalgaz miktarını yaklaşık yüzde 50 azaltarak 28-29 milyon metreküpten 13-14 milyon metreküpe düşürmüştü. BOTAŞ tarafından yapılan açıklamada, İran'ın gaz miktarını azaltmasının sebeplerinin ülkede yaşanan çetin kış şartları ve teknik nedenler olduğu belirtilmişti.

Uzmanlar ise sıcaklıkların 6-7 derecelerde seyrettiği İran'da doğalgaz tüketiminin yükselmesinin çetin kış koşullarındak riski arttırabileceği üzerinde durarak, sorunu yönetemeyen İran'ın her yıl olduğu gibi Türkiye'ye gönderdiği gazda kesintiye gitmeyi seçtiğini ifade etmişti.

İran'ın yılllık gaz tüketimi 2002'de 80 milyar metreküpken 2014 itibarıyla yaklaşık 160 milyar metreküpe yükseldi. Ülkenin toplam üretimi de 160 milyar metreküp seviyelerinde seyrediyor.

Hazar Enerji Enstitüsü tarafından hazırlanan rapora göre İran'ın doğalgaz aldığı ülkelerin başında Türkmenistan geliyor. Türkmenistan'dan aldığı gazı Türkiye'ye de ihraç eden İran, ayrıca Azerbaycan'dan da doğalgaz temin ediyor.

Türkiye, geçen yıl 49,2 milyar metreküp gaz ithal ederken bunun yüzde 18'lik kısmı İran'dan geldi. İran'ın doğalgaz ihracatı yaptığı ülkeler arasında ilk sırada yer alan Türkiye, ülkenin doğalgaz ihracat pazarının yaklaşık yüzde 90'ını oluşturuyor.