İranlı ekonomist: Kriz ortamı derinleşebilir

Tahran Ez-Zehra Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Ragfer, Kovid-19 salgını nedeniyle ülkede ağırlaşan şartları ve ABD yaptırımlarının etkilerini AA muhabirine değerlendirdi.

PETROLE DEĞİL VERGİ GELİRİNE DAYALI EKONOMİ

İran ekonomisinin petrole dayandığına ancak ABD'nin tek taraflı  yaptırımları nedeniyle petrol ihracatında ciddi oranda düşüş yaşandığına dikkati çeken Ragfer, "Hükümet, petrol satışına bağımlı ancak şu anda petrol gelirleri  ortadan kalkmış vaziyette olduğu için büyük ekonomik sorunlarla karşı karşıya. Böyle şartlarda ülke ekonomisinin yapısı değiştirilmeli ve ekonomiyi petrol gelirleri yerine vergi gelirlerine bağlı hale getirmek için bir plan hazırlanmalı." dedi.

Ragfer, buna karşın karar verici kişilerin mevcut durumdan fayda sağladığını ifade ederek, şöyle devam etti:

"Tek yol servet sahiplerinin vergilendirilmesidir. İran'da çok yüksek  oranda vergi muafiyeti var. Yani bu, bir grubun vergilendirilmediği anlamına  geliyor. Bana göre, bu muafiyetler kaldırılmalı, vergiler alınmalı ve vergi  sistemi şeffaf ve etkin hale getirilmeli. Bununla birlikte özel sektörün  faaliyetleri de etkinleştirilmeli."

VERGİLENDİRİLMESİ HALİNDE CİDDİ GELİR SAĞLANACAK SEKTÖRLER VAR

Ülkede vergi kaçakçılığının da yaygın olduğunu söyleyen Ragfer,  vergilendirilmesi halinde ciddi gelir sağlanacak gayrimenkul sektörünün yanı sıra  borsa, altın alım satım işleri ve döviz piyasası gibi ticari faaliyetlerden elde  edilen gelirlerin vergilendirilmediğini belirtti.

Ekonomik faaliyetlerin devlet yerine özel sektör tarafından  sürdürülmesi gerektiğini savunan İranlı ekonomist, özel sektörün ekonomide daha  etkin olması için güçlü teşvikler almadığını dile getirdi.

"SALGIN YAPISAL EKONOMİK KARARLAR ALINMASI İÇİN FIRSAT"

Kovid-19 salgınına karşı hükümet tarafından alınan ekonomik  tedbirlerin ülke ekonomisindeki sorunları çözemeyeceğini kaydeden Ragfer,  "Ekonomik kriz ve corona salgını, ülkedeki siyasetçiler için derin ve yapısal  ekonomik kararlar almaları için bir fırsat oluşturdu. Bu kararların alınmaması  halinde ekonomik alandaki kriz daha da derinleşecektir. Son 30 yıldır sermaye ve  iktidar sahiplerinin yararına olan ülkenin mevcut ekonomik yönünü değiştirmek  için daha derin reformlar yapılması gerekiyor." diye konuştu.

Ragfer, buna rağmen henüz bu kararların alınacağına dair herhangi bir  işaret olmadığına dikkati çekti.

KAYNAK İSRAFININ ÖNÜNE GEÇİLMELİ, ADİL ŞEKİLDE HALKA DAĞITILMALI

Ülkedeki kaynakların adil bir şekilde tüm halka dağıtılması  gerektiğini vurgulayan Ragfer, şöyle devam etti:

"Bunun için hükümet servet sahiplerinden insaflı vergiler almalı,  mevcut kaynakların dağıtımında kaynak israfının önüne geçmeli ve bu kaynakları  ülke içindeki üretim faaliyetlerine yönlendirmeli. Bu gerçekleşmediği takdirde  sosyal kaynak veya ulusal gelir dağılımı çok daha çarpık eşit olmayan bir hale  dönüşecek."

Bu durumun da İran'da geniş çaplı memnuniyetsizliklere yol  açabileceğini vurgulayan Ragfer, ülkenin idaresinin de çok ciddi sorunlarla  karşılaşabileceği uyarısında bulundu.

İranlı ekonomist Ragfer, Kovid-19 salgınının yayılmasının önüne  geçebilmek için kentlerin karantinaya alınmasına ilişkin çağrıların hükümet  tarafından kabul görmemesinin temel nedenlerinden birinin de ekonomik sorunlar olduğunu sözlerine ekledi.