İspanyol ekonomisinde `en kötüsü` tartışması

Kovid-19'a karşı önlem olarak bir dönem (31 Mart-12 Nisan) ekonomide  kontak kapatmak zorunda dahi kalan İspanya'da, "yeni normal" süreciyle birlikte  sosyal ve ekonomik anlamda toparlanma başlasa da yıl sonu beklentileri büyük bir  ekonomik krizin kapıda olduğunu gösteriyor.

Kovid-19'dan dolayı 2020 ekonomik tahminlerini 8 Haziran'da olumsuz  yönde bir kez daha revize eden İspanya Merkez Bankası, yıl sonu itibariyle yüzde  15'e varan ekonomik daralma, yüzde 23,6'ya kadar çıkan işsizlik oranı, Gayri Safi  Yurtiçi Hasıla'ya (GSYH) oranı yüzde 115'i bulan kamu borcu ve yüzde 11,2'lik  bütçe açığı öngörülerinde bulunmuştu.

Ülkenin yüksek tirajlı gazetelerinden El Pais de geçen hafta sonu "En  kötüsü henüz gelmedi" manşetiyle verdiği haberde, İspanya'nın beklentilerin  ilerisinde bir ekonomik krizle karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulundu.

Madrid'deki IE Business School Üniversitesi Ekonomi ve Maliye  Profesörü Fernando Fernandez ile Ekonomik Çevre ve Ülke Analizi Profesörü Gayle  Allard, Kovid-19'un İspanyol ekonomisindeki olası etkileriyle ilgili tartışmaları  AA muhabirine değerlendirdi.

"Felaket senaryoları için henüz erken" olduğunu savunan Fernandez ve  Allard, "her şeyin Kovid-19'un nasıl gelişeceğine bağlı şekilleneceğini, şimdilik  tam bir belirsizlik olduğunu" kaydetti.

"İSPANYOL EKONOMİSİ KÜRESELLEŞMEYİ VE AVROYU KORUMALI"

Fernandez, "Eğer 2021 Temmuz'unda halen Kovid-19'dan konuşuyor olursak  o zaman acımasız bir ekonomik krizden ve çok daha büyük boyutlarda bir ekonomik  daralmadan bahsetmek zorunda kalırız. Ancak mevcut durumda, onaylanması halinde  AB'den gelecek mali yardım paketi İspanya'yı bir yıl daha kurtarır."  değerlendirmesinde bulundu.

İspanya'nın ekonomik krize karşı göstereceği direnişte "küreselleşme  ve avro para biriminin" iki anahtar kelime olacağını dile getiren Fernandez  sözlerine şöyle devam etti:

"İspanya, kapalı bir ekonomi iken her şey kötüydü ne zaman tüm dünyaya  açıldı işler yolunda gitti. İspanya eğer dışa açık olmayı, avroyu ve turizmde  önemli bir destinasyon olma imajını koruyabilirse her şekilde krize karşı  ekonomik sistemini ayakta tutabilir."

Kamu borcu ve bütçe açığının büyük boyutlarda olmasının tehlikeli  olduğunu ancak "en büyük tehdidin işsizlik olacağına" işaret eden İspanyol  ekonomi profesörü, Kovid-19'un etkisinin aynı şekilde devam etmesi halinde eylül  ayında ülkedeki işsiz sayısına 2 milyon kişinin daha ekleneceğini kaydetti.

"İSPANYA'NIN YATIRIMI KOLAYLAŞTIRMAYA VE YENİ BİR EKONOMİK PROGRAMA İHTİYACI VAR"

İspanya'da ülke GSYH'si içindeki payı yüzde 13'ü bulan turizm  sektörünün en büyük endişelerinden biri olduğunu kaydeden Amerikalı ekonomi  profesörü Allard da, "Turizm ve onun yan kollarından yiyecek ve içecek sektöründe  8 milyondan fazla çalışan var. Kovid-19'dan insanlar halen korkuyor ve bu yıl  turist sayısında çok ciddi bir düşüş olacaktır ve İspanya bunu ülke olarak  hissedecektir." dedi.

Ekonomide yatırımın önemli bir araç olduğunu vurgulayan Allard,  "İspanya'nın yatırımda bürokratik engelleri en aza indirmesi, dışarıdan gelecek  yatırımla üretim ağırlıklı, düzenli iş ve istihdam sağlaması şarttır. Yatırımı  daha çekici hale getirmek gerekiyor." yorumunu yaptı.

İspanya'da ocak ayından bu yana iktidarda olan ancak meclis çoğunluğu  bile olmayan sol koalisyon hükümetinin "yeni bir ekonomik programa ihtiyacı  olduğunu" dile getiren Allard, "Ülkedeki mevcut ekonomik şartlarda genç bir  İspanyol, aile yardımı olmadan kendi hayatını kuramaz, ev satın alamaz. Yeni bir  ekonomik program şart ama böyle bir program yok çünkü onaylanmış bir bütçe bile  yok." şeklinde konuştu.

"Kovid-19'a karşı, ekonomiyi kapatmadan daha ucuz bir şekilde, maske  kullanımıyla, mücadele edilebileceğini öğrendik." diyen Allard, ekonomik  toparlanmanın kolay ve hızlı olmayacağını, diğerlerinden farklı olan bu ekonomik  krizin, göçmen karşıtlığı sorununu alevlendirme riskinin de göz ardı edilmemesi  gerektiğini vurguladı.

AB'NİN EKONOMİK KURTARMA PAKETİ

Diğer yandan Fernandez ve Allard, AB'nin 2021-2027 yıllarındaki  bütçesini belirleyecek "Çok Yıllı Mali Çerçeve" taslağı kapsamında onaylanması  beklenen Kovid-19 ekonomik kurtarma paketinin İspanya için iyi bir haber  olacağının altını çizdi.

Ekonomi uzmanları, "Almanya ve Fransa'nın AB'nin daha fazla birlik  olmasıyla ilgili mesajı çok önemli. Ancak şunu unutmamak gerekir. Kimse kimseye  bedava para vermez. AB'den gelecek yardımın şartları, paranın ne şekilde  dağılacağı ve İspanya hükümetinin bunu nasıl harcayacağı da çok önemlidir.  Sunulacak koşullar rasyonel ve dinamik olmalıdır. Bir de unutulmamalıdır ki, en  ama en iyi durumda bu mali yardımın ilk kısmı Nisan 2021'de gelecektir."  görüşünde birleşti.