Güncelleme : 01.01.2016 Cuma 16:12
Dünya Bankası Kalkınma Beklentileri Grubu Direktörü Ayhan Köse, küresel ekonominin 2016 ve 2017'de kritik ve zorlu bir geçiş dönemi yaşayacağını belirterek, ancak şimdilik ufukta yeni bir küresel durgunluğun görünmediğini söyledi.
Köse, "Çöküş ve Canlanma: Küresel Durgunluk ve Toparlanma Dönemlerini Anlamak" başlıklı yeni kitabının yayınlanmasının ardından AA muhabirinin dünya ekonomisine ilişkin sorularını yanıtladı.
Dünya ekonomisinin yaklaşık her 9 yılda bir durgunluk döneminin eşiğine geldiğine dikkati çeken Köse, buna karşın 2009 yılında yaşanan küresel durgunluk ve onu takip eden zayıf toparlanma döneminin, bu tür kritik periyotları anlamadaki eksiklikleri belirgin şekilde ortaya çıkardığını ifade etti.
Köse, Uluslararası Para Fonu (IMF) Ekonomisti Marco Terrones ile kaleme aldıkları kitabın bu eksikleri gidermek amacıyla yazıldığını dile getirdi.
Küresel ekonominin 2009'dan önce, 1975, 1982 ve 1991 yıllarında olmak üzere üç durgunluk dönemi daha geçirdiğini hatırlatan Köse, "İlk üç durgunluk dönemini, nispeten anlamlı toparlanma periyotları takip etti. 2009 sonrası yaşadığımız dönem ise birçok kırılganlığı bir arada getirerek, 'cansız' diye niteleyebileceğimiz bir toparlanma döneminin yaşanmasına neden oldu" diye konuştu.
Köse, küresel ekonominin gelecek yıllarda yeniden durgunluğa sürüklenmesi ihtimaline ilişkin bir soru üzerine, şunları kaydetti:
"Şimdi geriye dönelim ve bu soruyu 2007 yılında 2008-2009 dönemi için sorduğunuzu varsayalım. Sanırım o zaman birçok ekonomistin bu soruya vereceği yanıt, 'düşük bir ihtimal' olurdu. Bu günlerde yanıt hala aynı ama özellikle yükselen piyasa ekonomilerinde gördüğümüz zayıflık ve gelişmiş ülkelerin hala kırılgan olan toparlanma süreci, küresel ekonominin önünde olan çok önemli engeller. Küresel ekonomi, 2016 -2017 yıllarında kritik ve zorlu bir geçiş dönemi yaşayacak. ABD para politikalarının normalleşmesi, Avro bölgesinde büyümenin sürdürebilir hale gelmesi, emtia fiyatlarının yeni bir denge bulması ve Çin'in yavaşlama sürecinin sağlıklı bir şekilde devam etmesi, bu geçiş döneminin ana unsurları olacak."
Uzun bir süre "mucizevi" bir büyüme performansı gösteren Çin'in yumuşak bir şekilde yavaşlamasını, "sağlıklı bir gelişme" olarak nitelendiren Köse, Çinli politika yapıcıların, hızlı büyümenin getireceği riskleri iyi bir şekilde değerlendirerek görece daha düşük, ancak daha sürdürülebilir bir büyüme modeline geçmeye karar verdiklerini belirtti.
Köse, Çin'in uygulamaya başladığı yeni büyüme modelinin, yatırımdan çok tüketime öncelik verdiğini, büyümenin kalitesini ve çevreye olan etkisini daha iyi değerlendirebilen unsurlar içerdiğini aktararak, "Bu hem Çin ekonomisi, hem de Çin'in büyüklüğü düşünüldüğünde, küresel ekonomi için elbette sağlıklı bir gelişme" değerlendirmesini yaptı.
Köse, 2009 sonrasında gözlenen yavaş küresel büyümede, ekonomi politikalarındaki belirsizliğin de rolü olduğunu savunarak, özellikle gelişmiş ülkelerde kriz sonrası uygulanan politikaların bu belirsizlikte önemli rol oynadığını anlattı.
Ekonomi politikalarındaki belirsizlik dönemlerinin, kendini er veya geç reel ekonomide de hissettirdiğine dikkati çeken Köse, şöyle devam etti:
"Gelişmiş ülkelerde kriz sonrası ekonomi politikalarında yaşanan büyük belirsizlik hem reel ekonomiyi, hem de finansal piyasaları küresel ölçekte etkiledi. Son yıllarda yükselen piyasalarda gördüğümüz yavaşlama ise hem yerel, hem de küresel faktörlerin bir sonucu. Yerel faktörlerden biri de ekonomi politikalarındaki belirsizlik veya idari sorunların ekonomi politikalarına belirsizlik olarak yansıması.
Önümüzdeki birkaç yılın küresel ekonomi için zor bir geçiş dönemi olacağı kesin, fakat Dünya Bankası da dahil olmak üzere belli başlı uluslararası kurumlar, dünya ekonomisinin 2016-2017 yıllarında büyümeye devam edeceğini öngörüyor. Yani şimdilik ufukta yeni bir küresel durgunluk görünmüyor."