Küresel enerji sistemi 70 yılın en büyük şokunu yaşıyor

IEA'nın Küresel Enerji Görünümü Raporu'nda, Kovid-19 salgınının bu yıl  kömür, petrol, doğal gaz, yenilenebilir enerji ve elektrik gibi kaynaklarla  karbon emisyonlarına etkisi ele alındı.

Rapora göre, bu yıl enerji talebi, 2008 küresel finansal krizi  sonrasında yaşanan düşüşten 7 kat daha sert bir düşüşle yüzde 6 gerileyecek. Bu  düşüş, dünyanın en büyük üçüncü enerji tüketicisi Hindistan'ın enerji talebinin  tamamıyla yok olması anlamına geliyor.

Enerji talebindeki düşüş, en fazla gelişmiş ekonomileri etkileyecek.  ABD'de yüzde 9 ve Avrupa Birliği'nde yüzde 11'lik talep düşüşü görülecek. Krizin  enerji talebine etkisi, salgının yayılmasını önlemeye yönelik tedbirlerin  süresine ve sertliğine bağlı olacak. Küresel olarak sokağa çıkma kısıtlamasının  yıl boyunca nisan ayının başındaki seviyede devam etmesi halinde her ay yüzde 1,5  düşüş olacak.

Elektrik talebi ise bu yıl 1930'lardaki "Büyük Buhran"dan sonra  yaşanan en büyük düşüşle yüzde 5 gerileyecek.

DÜŞÜK KARBONLU KAYNAKLARIN KULLANIMI ARTACAK

Öte yandan, rüzgar, güneş, hidroelektrik ve nükleer gibi düşük  karbonlu kaynakların kullanımı, bu yıl da artmaya devam ederek küresel enerji  üretiminin yüzde 40'ını karşılayacak. Bu payla, düşük karbonlu kaynaklar kömürden  elektrik üretimini geçmiş olacak. Rüzgar ve güneşten elektrik üretimi, 2019 ve  2020'nin başlarında tamamlanan yeni projelerin etkisiyle yılın geri kalanında da  yükselmeye devam edecek.

Yenilenebilir enerji kaynakları, bu yıl büyüme gösterecek tek kaynak  olsa da bu büyüme diğer yıllara kıyasla daha düşük seviyede kalacak.  Yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimi, bu yıl yüzde 5 artış gösterecek.  Nükleer enerjiden elektrik üretiminde ise 2019'da yaşanan rekordan sonra yüzde  3'lük düşüş olacak.

Söz konusu kaynaklardan üretim, kömür ve doğal gazdan elektrik  talebini de etkileyecek. Küresel elektrik üretiminde kömür ve gazın toplam payı  yüzde 3 azalışla 2001'den bu yana görülmemiş bir seviyeye gerileyecek. Küresel  kömür talebi, bu yıl yüzde 8 gerileyerek, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yanaki en  büyük düşüşü gösterecek. Kömürden elektrik üretimi, 2018'deki zirvenin ardından  bu yıl yüzde 10'dan daha fazla azalacak. Doğal gaz talebi de aralıksız 10 yıllık  büyümenin ardından bu yıl yüzde 5 azalacak.

Tüm bu gelişmelerin etkisiyle, küresel enerji kaynaklı karbon  emisyonları bu yıl yüzde 8 gerileyerek 2010'dan bu yanaki en düşük seviyesine  ulaşacak. Bu, şimdiye kadar yaşanan en büyük düşüş olarak kayıtlara geçecek.