Küresel petrokimya sektöründe daralma öngörüsü

SOCAR Türkiye Rafineri ve  Petrokimya İş Birimi Başkanı ve Petkim Genel Müdürü Anar Mammadov, yeni tip corona virüs (Kovid-19) salgınının petrol sektörüne  etkilerini AA muhabirine değerlendirdi.

SORU: Kovid-19 salgını döneminde küresel ekonomi ve enerji sektöründe  yaşanan durağan süreç, yeniden canlanmaya başlıyor. Geriye dönüp baktığınızda  Kovid-19 sürecini şirketleriniz açısından nasıl değerlendirirsiniz?

CEVAP: Bu bizim için beklenmeyen bir durum oldu. Tabii ki tüm dünyayı  etkilediği gibi ülkemize ve ülkemizde çalışan tesislere de negatif etkisi oldu.  Petkim ve STAR Rafineri, Türk ekonomisi için stratejik tesisler. Biz bunu da  dikkate alarak çok hızlı bir acil eylem planı oluşturduk ve hayata geçirdik.  Türkiye'de ilk Kovid-19 vakası 11 Mart'ta açıklandı ama biz 5 Mart'ta tedbirlerin  birinci fazına başlamıştık. Tesislerimizde dezenfektan kullanımına başladık,  sosyal mesafe kurallarını uyguladık, yurt dışına seyahatleri yasakladık. Yurt  dışından geri dönen çalışma arkadaşlarımızı 2 haftalık karantinaya aldık ve  vakaların sayısı ülkemizde arttıkça 18 Mart'tan itibaren çalışma düzenimizi  değiştirdik. Bu tarihten itibaren mümkün mertebe saha ve ofislerimizdeki çalışan  sayısını azalttık. Sahada üçlü vardiyadan ikili vardiya modeline geçtik ve  sahamızda çalışan müteahhitlerin sayısını azalttık. Bütün bu yaşanan  olumsuzluklara rağmen Aliağa Yarımadası'nda çok iyi neticeler aldığımızı  düşünüyorum. Artık biz normale dönüş sürecini başlattık. Bu zor dönemde  yarımadamızda geçen yıl başlattığımız entegrasyon sürecinin de büyük faydasını  gördük. Globalde tedarik zincirlerinde bozulma söz konusu oldu ama Petkim'in  fabrikaları ham maddelerini STAR'dan aldığı için artık yurt dışına bağımlılığımız  çok daha azaldı. Neticede ülkemiz için çok önemli ve stratejik olan tıbbi  malzemelerin ham maddesinin üretimine kesintisiz devam ettik.

SORU: Bu süreçte ürün talebi ve satışlarınızda nasıl bir değişim  yaşandı?

CEVAP: Ürün talebi olarak baktığımızda, uçuşların sayısında ciddi  şekilde düşüş olduğu için jet yakıtında talep neredeyse sıfıra yakın oldu ama  bizim bir üstünlüğümüz var. STAR Rafineri çok yeni ve modern bir konfigürasyona  sahip olduğu için üretilen jet yakıtının tamamını hemen motorine çevirebildik.  Dolayısıyla STAR Rafineri, bu dönemde üretimine yüzde 100 kapasiteyle devam etti.  Genelde STAR ve Petkim olarak Türkiye piyasasına hizmet ediyoruz ve piyasa çok  büyük olduğu için talep tarafında büyük sorunlar yaşamadık.

SORU: Normalleşme süreciyle beraber üretiminizde Kovid-19 salgını  öncesi programınıza dönüş başladı mı?

CEVAP: Evet. STAR Rafineri'nin özelliği esnek olabilmesi. STAR'da  gerçekten operasyon tarafında çok büyük esneklik gösterebiliriz ve piyasa  taleplerine çok hızlı cevap verebiliriz. Son zamanlarda az miktarda da olsa jet  yakıtı üretimlerini tekrar başlattık. Uçuşların sayısı yavaş yavaş arttığı için  biz de piyasanın ihtiyaçlarını karşılamak için çok hızlı bir şekilde böyle bir  değişiklik yaptık. Müşterilerimizin ihtiyaçlarını her zaman yüzde 100 karşılamaya  hazırız.

SORU: Hem Kovid-19 salgını hem de Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü  (OPEC) ve OPEC dışı ülkelerin yılın başında üretim kesintisi konusunda karar  alamaması gibi çeşitli etkenler küresel petrol fiyatlarını öngörülemez hale  getirdi. Petrol fiyatlarındaki düşüş bu süreçte sizi nasıl etkiledi?

CEVAP: Bu herkes için sürpriz oldu. Bu dalgalanma bizi iki taraflı  etkiledi. Bir yandan biz Azerbaycan devlet petrol şirketinin bir iştirakiyiz ve  Azerbaycan devlet petrol şirketini tabii ki bu petrol fiyatların düşüşü negatif  şekilde etkiledi. Öte yandan Türkiye'de petrol üretmiyoruz, petrol ithal edip  STAR Rafineri'de işliyoruz. Bizim için Türkiye’de önemli olan petrol fiyatları  değil, rafineri marjları. Petkim tarafında ise aslında petrol fiyatlarının düşüşü  pozitif oldu. Bizim temel ham maddemiz nafta olduğu için petrol fiyatları  düşerken naftanın fiyatı da ciddi şekilde aşağıya indi. Bu da bizim petrokimya  tarafında karlılığımızı artırma imkanı yarattı.

SORU: Petkim'in, petrokimya üretimi geçen yıl bir önceki yıla göre  yüzde 24 arttı ve tüm zamanların en yüksek üretim rakamına ulaştı. Petkim için  2020 yılı beklentileriniz neler?

CEVAP: 2019, bizim için üretim ve satışlar açısından çok iyi bir yıl  oldu, 2020 farklı. Petrokimya ürünlerinde fiyatlarda globalde çok ciddi daralma  bekliyoruz ve izliyoruz. Bu artık bir gerçek. 2020 yılının ilk çeyreğinde 2019'un  ilk çeyreğine göre Petkim'in üretiminde yüzde 2'ye yakın artış izledik ama şu  anda geleceği öngörmek çok zor. Biz Petkim'in tecrübeli ve güçlü ekibiyle  birlikte elimizden geleni yapıyoruz. Teknik açıdan da çok iyi bir şirketiz. Bizim  beklentilerimizin genel duruma göre pozitif olduğunu söyleyebilirim.