TCMB'nin koronavirüse karşı bugüne kadar aldığı adımlar şöyle:
TCMB 17 Mart'ta iki gün erkene çektiği PPK toplantısında politika faizinde 100 baz puan indirime gitti. TCMB geçen yıl yaz aylarından bugüne 1,425 puan faiz indirimine gitti. Politika faizini %24'ten %9.75'e indirdi. TCMB'nin önümüzdeki hafta da 50 baz puan faiz indirimine gitmesi bekleniyor.
TCMB Başkanı Murat Uysal'ın "tüm politika araçlarını güçlü bir şekilde kullanacak" ifadesi bankanın faiz indirimlerini de içeren daha fazla genişlemeci tedbir alabileceğine yönelik en güçlü açıklama oldu. TCMB bu açıklama ardından yeni önemler de açıkladı.
TCMB TARİHİN EN BÜYÜK TAHVİL ALIMINI GERÇEKLEŞTİRİYOR
TCMB tarihinin en büyük tahvil alım programlarından birini açıklamış durumda. TCMB'nin 2019 sonundaki tahvil portföyünü 19 milyar TL'den bilançosunun %5'ine yani yaklaşık 32-33 milyar TL'ye çıkaracağını öngörüyordu.
TCMB ayrıca İşsizlik Sigortası Fonu'nun artan nakit ihtiyacını da gözeterek PY bankalar aracılığıyla fonun elindeki tahvillerin bir kısmını alacağını söyledi. Öte yandan fon kaynaklı DİBS alımlarını, APİ portföyü için belirlenmiş olan limitlerin dışında değerlendireceğini de açıklamıştı.
İşsizlik Fonu'nda Şubat sonu itibarıyla büyük bölümü Hazine tahvillerinde 131.6 milyar TL bulunuyor. TCMB'nin alacağı tahvillere yönelik belirlediği bir üst limit bugüne kadar bulunmuyordu. TCMB Cuma günü yaptığı değişiklikle tahvil alımlarında üst limiti analitik bilançoda aktiflerin %10'una genişletti.
TCMB reel sektöre kredi akışının kesintisiz devamı amacıyla bankalara yeni likidite imkânları tanıdı. 90 gün vadeli repo ihalelerine başladı ve bu fonlamanın politika faizinin 150 baz puan altında gerçekleştirdi. Uygulama ile %8.25 faiz oranı ile repo fonlaması yapılıyor. Bu uygulamalarla TCMB'nin ortalama fonlama maliyeti politika faizinin 75 baz puan altına yaklaşık %9 seviyesine gerilemiş durumda. Bankanın önümüzdeki hafta yapacağı indirim reel sektör için sağladığı uzun vadeli repo swap işlemlerine de yansıyacak.
SWAP ADIMLARI GENİŞLEDİ
TCMB halihazırda 1, 3 ve 6 ay vadeli olarak geleneksel yöntemle gerçekleştirilen dolar karşılığı swap ihalelerine devam ediyor. Öte yandan ihaleler euro cinsi olarak genişletildi. Altın karşılığı ihale imkanı da getirildi ancak henüz kullanım olmadı.
Banka reel sektörü finansmanı kolaylaştırmak amaçlı ile önce miktar yöntemiyle 1 yıl vadeli döviz karşılığı TL swap ihalelerine de başladı. Bankalara swap ihaleleriyle politika faiz oranıınn 100 bp altından dolar, euro ve altın karşılığı TL likidite imkanı getirildi. Kullanım da geçen hafta itibarıyla başladı.
TCMB daha sonra bu ihalelere 6 ay vadede de eklendi. 6 ay vadeli döviz karşılığı TL swap ihalelerinde politika faizinin 125 baz puan altından gerçekleşiyor. TCMB 3 Nisan'da bankalara gönderdiği bir yazı ile döviz karşılığı TL swap piyasasında limit artışına gitti. Bankaların geleneksel swap ihale limitleri döviz ve efektif piyasası işlem limitlerinin %20'sinden %30'una yükseltildi. Bankaların limitleri böylece 5 milyar dolar artışla 15 milyar dolara yükselecek.
ZORUNLU KARŞILIKLAR YP'DE DÜŞÜRÜLDÜ, REZERVLER DÜŞÜŞTE
TCMB Zorunlu karşılıklar uygulamasında reel kredi büyüme koşullarını sağlayan bankalar için yabancı para zorunlu karşılık oranlarında tüm yükümlülük türlerinde ve tüm vade dilimlerinde 5 puan indirime gitti ve bankalara 5.1 milyar ABD doları karşılığı döviz ve altın cinsi likidite sağladı.
TCMB 5 milyar doları zorunlu karşılıktan serbest bıraktığı tutar olmak üzere rezervlerinde attığı adımlar sonucunda 1 haftada 104 milyar dolardan 93.5 milyar dolara gerileme yaşanmıştı.
Sermaye çıkışları ve TL'nin gelişmekte olan ülkelerden daha iyi performans göstermesini sağlayan kamunun artan döviz arzı TCMB'nin rezerv kayıplarını da beraberinde getiriyor. 10 Nisan ile biten haftaya ait verilere göre TCMB'nin toplam rezervleri Şubat sonudan beri 20 milyar dolara yakın düşüşle 89 milyar
dolara gerilemiş durumda.
REESKONT KREDİ ÖDEMELERİ 30 HAZİRAN'A KADAR ÖTELENDİ
TCMB 18 Mart -30 Haziran arasında vadesi gelecek reeskont kredisi geri ödemelerine 90 güne kadar vade uzatım imkânı tanıdı. TCMB bu şekilde toplam 7.6 milyar dolar karşılığı kadar reeskont kredisi geri ödemesinin ertelenebileceğini belirtti. İlgili tutar erteleme olması nedeniyle rezervlerde doğrudan düşüşe neden olmuyor ancak TCMB'nin bu kanaldan rezerv artışlarını ileri bir döneme öteliyor. Reeskont kredi geri
ödemeleri TCMB rezerv artışının en büyük bölümünü oluşturuyor. TCMB ayrıca reeskont kredilerinde vadeleri 720 güne kadar uzatan adımlar da attı.
TL CİNSİ 60 MİLYAR TL TUTARINDA REESKONT KREDİSİ
TCMB mal ve hizmet ihracatçısı firmalarının finansmana erişimlerini kolaylaştırmak adına TL cinsi ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredisi kullandırmaya başladı. Krediler için toplam 60 milyar TL limit belirlenirken faiz oranı olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının 150 baz puan altında yani %8.25 seviyesinde belirlendi. Kredide 1 Mart 2020 tarihindeki istihdam düzeyinin kredi vadesi süresince muhafaza edilmesi şartı getirildi.
KREDİ KARTI AZAMİ FAİZLERİ DÜŞÜRÜLDÜ
Merkez Bankası TL cinsinden kredi kartı işlemlerinde uygulanacak aylık azami akdi faiz oranını %1.4'ten %1.25'e düşürdü. yabancı para faiz oranlarında da indirim yapıldı.