`Parasal genişleme başarısız olacak`

Saxo Bank Forex Strateji Müdürü John Hardy, parasal genişlemenin sonunda başarısız olacağını savunarak, "Çünkü bir ekonomiyi canlandırmak için varlık satın almak yetmez. Bence helikopter parası, parasal genişlemeden çok daha iyi bir çözüm" dedi.

AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Hardy, uluslararası piyasalarda doların aşırı güçlendiğini belirterek, bu durumun gelişen ülke para birimlerini baskı altında bıraktığını söyledi.

Hardy, dolardaki yükselişi kontrol altına almak için gelişmekte olan ekonomilerin faiz artırımına yöneldiğine işaret ederek, ancak bu aksiyonun önce krediler ve ekonomiyi, sonrasında da büyümeyi olumsuz etkilediğini savundu.

Dolardaki volatilitenin biraz daha devam edeceği öngörüsünde bulunan Hardy, bunda sadece ABD Merkez Bankası (Fed) para politikalarının değil, petrol fiyatlarındaki hareketin de etkili olduğunu kaydetti.

Hardy, ABD ekonomisinde her şeyin mükemmel olmadığını vurgulayarak, şunları ifade etti:

"Dolar bu seviyelerde seyrederken, Fed'in şu anda faizleri birdenbire çok yükseltmesi beklenmiyor. Biz Fed'in faiz oranlarını, aralık ayında 25 baz puan artırmasını bekliyoruz. Türkiye gibi gelişen ülkeler, güçlü dolar karşısında ciddi bir baskı altında ama aslında ABD ekonomisi ve verilerinde zayıf bir seyir görüyoruz. Böyle olmasa, gelişen ülke piyasalarında çok daha fazla baskı görülürdü.

Fed'in faiz artırımını ileri bir tarihe atmasının nedeni, ekonomi epey iyi gidiyor gibi gözükse de temel göstergelere baktığımızda hizmet sektöründe aktivite hala 50'ye yakın. İşsizlik ve iş pazarı çok ciddi bir değişim içerisinde. ABD'de ekonomiye ilişkin bir kötümserlik de mevcut. Ülke ekonomisinde hala sarılmamış yaralar var. Ben şahin bakışının masaya oturması için çok daha güçlü verilere ihtiyaç olduğunu düşünüyorum."

Hardy, bununla birlikte ABD ekonomisinin hızlı bir toparlanma içine girmesi ve Fed'in faizleri beklenenden daha fazla artırması durumunda, doların likiditesinin daha fazla daralabileceği uyarısında bulundu.

Parasal genişleme politikalarına ilişkin değerlendirmelerde de bulunan John Hardy, varlık alımları için para basmanın piyasada balon yarattığını belirterek, bunun sonucunda da deflasyon oluştuğunu, dolayısıyla başlanılan noktaya geri dönüldüğünü savundu.

Hardy, küresel olarak merkez bankası güçlerine bağımlı hale gelindiğini dile getirerek, şunları söyledi:

"Piyasalar artık kendi dengesini bir türlü bulamıyor. Parasal genişlemenin sonunda başarısız olacağını düşünüyorum. Çünkü bir ekonomiyi canlandırmak için varlık satın almak yetmez. Ancak bu politika yapıcıların bunu denemeyeceği anlamına da gelmez. Kimse 'Parasal genişlemeyi bırakalım, piyasa kendi kendine dengeye ulaşsın' demiyor. Merkez Bankası başkanlarının böyle bir durumda daha zorlamaları ve para basmaları muhtemel. Ancak para basarken de bunun bir işe yaraması lazım.

Helikopter parası (helicopter money), yani açık parasal finansman burada olabilir. Yani para basıp varlık satın almak yerine, basılan parayı insanlara vererek, 'bunu harcayın' demek gibi. Bu da enflasyona sebep olacak, tasarrufların değerini düşürecek ama bu sayede ekonomik aktivite canlanacak. Bence helikopter parası, parasal genişlemeden çok daha iyi bir çözüm. Ancak tabii ki dikkat etmeniz gerek, çünkü kontrolden çıkabilir."

Dikkat edilmesi gereken konulardan birinin de Çin'de emlak piyasası olduğunu, konut balonunun inanılmaz şiştiğini ifade eden Hardy, "Çin'de gerçekten hayalet şehirler var. Şu anda 80 milyon boş konut bulunuyor. Emlak fiyatları bütün ülkede çöktü ve kendileri de riskin farkında. Hükümet aynı zamanda, yolsuzluğu önlemek için politika manevrası yapmaya çalışıyor. Para zaten Çin'e gitmiyor, hatta kaçıyor. Ancak tüm bunlara rağmen, yuanın hala değer kaybetmemesi benim için çok büyük bir soru işareti. Eğer Çin devalüasyon yapmaya karar verirse, tüm dünyada çok ciddi deflasyon baskısı olur" yorumunda bulundu.

Helikopter parası, ekonomik canlanma amacıyla sağlanan parasal finansman için Eski Fed Başkanı Ben Bernanke'nin ortaya attığı politikalardan yola çıkılarak oluşturulmuş bir terim. Açık parasal finansman olarak da bilinen bu kavram, tüketimi teşvik etmeyi ve ekonomiyi canlandırmayı hedefliyor. Söz konusu terim ismini, 'helikopterden para dağıtılması' şeklinde nitelendirilmesinden alıyor.