Güncelleme : 01.09.2016 Cuma 16:30
Apple, İrlanda ile yaptığı anlaşma ile Avrupa Birliği ülkelerinde ödenmesi gereken vergiyi ödemediği gerekçesiyle 13 milyar Euro cezaya çarptırıldı. Bu ceza şirketlerin kârını artık eskisi gibi üretimin, katma değerin gerçekleştiği ülkede değil vergi cenneti veya vergisi düşük ülkelere aktararak vergi ödemekten kurtulması anlayışının yıkılmasında bir atlama taşı oldu.
G-20 ülkeleri de konuyla ilgili 15 eylem planının olduğu anlaşmayı imzalamış durumda. Habertürk'ten Rahim Ak'ın haberine göre önceki gün hemen devreye giren Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Apple’a çağrı yaparak üretimini ve merkezini Türkiye’ye taşıması halinde her türlü kolaylığı sağlayacaklarını söyledi.
Peki Şimşek’in Apple’a özel olabilecek çağrısının anlamı veya Türkçesi ne? Türk vergi kanunları iki ayrı yerde şirketlere özel indirim ve avantajlar sağlıyor. Şimşek de büyük ihtimalle bu iki avantajı sunabileceklerini vurguluyor.
1- SÜPER TEŞVİK
Bunlardan ilki geçtiğimiz günlerde açıklanan süper teşvik. Şimşek’in sözlerini baz alarak Türkiye, Apple’a öncelikle üretim merkezini Türkiye’ye taşırsa kurumlar vergisi ve gelir vergisi avantajı sağlayabilir. Son getirilen süper teşvik paketi ile 5 yıla kadar vergi tatili sağlanabiliyor.
Ayrıca üretim için Türkiye Apple’a arsa verebilir, fabrikayı ücretsiz kurabilir ve ücretsiz elektriğe kadar teşvik verebilir. Satın alma garantisi bile sağlayabilir. Apple şu anda İrlanda’da oldukça düşük vergiler ödüyor.
2- APA FARKI
İkincisi daha da önemli. Apple İrlanda’daki merkezinde lisans ve royalty ödemelerini de topluyor. AB’nin ceza kestiği nokta da burası. Çünkü diğer ülkelerden lisans ve royalty adı altında çıkan kâr, yapılan özel anlaşma ile İrlanda’da düşük fiyattan vergileniyor.
Türkçe “Peşin Fiyatlandırma Anlaşması” İngilizcesi “Advance Price Agreements” (APA) adıyla devlet o şirketin ithal ettiği malın fiyatını baştan belirliyor. 3 yıl aynı ithalat fiyatından vergi alıyor. Türkiye şu anda 5 şirket ile bu anlaşmayı yapmış durumda. Beyaz eşya, tütün mamulleri ve tarım makineleri sektöründe faaliyet gösteren şirketleri vergi mahremiyeti nedeniyle açıklayamıyoruz.