`TCMB, elindeki araçlarla yapabileceğinin en iyisini yaptı`

Yapı Kredi Başekonomisti Cevdet Akçay, globalleşme ile birlikte ülkelerin elinde yalnızca "beklentiyi yönetme" aracının kaldığını belirterek, "Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), elindeki araçlarla yapabileceğinin en iyisini yaptı" dedi.

İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin, güncel araştırmalarla Türkiye sermaye piyasalarına katkı sunmayı hedeflediği Finansal Uygulama ve Araştırma Merkezi (CEFİS), üniversitenin santralistanbul Kampüsü'nde düzenlenen törenle açıldı.

Törenin açılış konuşmasını yapan Finansal Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Orhan Erdem, eskiden bilgi edinme ve arşivleme konusunda sorunlarla karşı karşıya olunduğunu, şimdi ise bunun tersine aşırı bilginin sorun haline geldiğini belirterek, "Açılışını yapıyor olduğumuz merkezin iki amacı var. Bunlardan birincisi finans sektörüyle ilgili verilerin doğru işlendiği araştırmalar yapılması. Bu kadar yoğun veriyi doğru işliyor olmamız birinci amacımız. İkincisi ise yapılacak araştırmalar sonucunda hem sektörel hem de akademik politikalar üretilmesi veya politikalar üretenlere yol gösterilmesi” şeklinde konuştu.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Durman da son yıllarda yaşanan krizlerden sonra finansal bilginin öneminin arttığını aktararak, finansal istikrarın ülke ekonomilerinin istikrarı için şart olduğunun gerek akademik çevreler gerekse siyasi çevreler tarafından kabul görmeye başladığını dile getirdi.

Durman, merkez aracılığıyla; ulusal ve uluslararası düzeyde finans sektörüyle iş birliği oluşturulacağını, ortak araştırmalar yürütüleceğini, eğitim ve seminerler düzenlenerek, tüm bu faaliyetler ile ülkenin finans alanındaki bilimsel çalışmalarına daha fazla katkı sağlanacağını ifade etti. - "İnsanlar ve şirketler tekrar beklemeye geçti" Etkinlik kapsamında düzenlenen "2016'da Türkiye ve Dünya Ekonomilerini Ne Bekliyor?’" başlıklı seminerde konuşan Yapı Kredi Başekonomisti Akçay, Türkiye'de iş gücüne katılım oranı ve çalışabilir nüfusun toplam nüfusa oranının arttığını belirterek, iş gücü verimliliğinin azaldığını söyledi.

Akçay, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) ülke büyüme oranlarını hep ıskaladığına işaret ederek, "Gerçekleşen büyüme oranları Fed'in tahminlerinden hep daha düşük olmuş. Fed, ABD'nin büyüme konusunda sürekli çok iyimser kalmış. Fed aslında ‘ben iyi olacak diyeyim, buna inandırayım ve iyi olsun’ demeye çalışıyor. Bu aslında TCMB'nin enflasyon hikayesine benziyor" diye konuştu.Akçay, globalleşme ile birlikte ülkelerin elinde yalnızca "beklentiyi yönetme" aracının kaldığını anlatarak, şunları kaydetti: "Küreselleşme öncesinde elinizde bir dolu problem var. Alet kutusundan probleme göre bir alet seçiyorsunuz. Musluk mu akıyor, ona göre bir aracınız var. Amaç sayısı, araç sayısı tutarlılığı var. Globalleşme elinizden araçları aldığı için daha doğrusu siz elinizdeki araçları gönüllü olarak devrettiğiniz için elinizdeki tek aracı kullanamazsanız sıkıntıya düşüyorsunuz. Elinizde bir dolu problem var ve sizde sadece bir tane çekiç var. O çekici çok sihirli şekilde kullanmanız lazım. Musluğu da, ince işi de, kırmayı da bununla yapacaksınız. Çok mahir olmanız lazım. Globalizasyon öncesine göre ekonomi yönetiminin de siyasetçilerin de mecburen eskisinden çok daha ehil olmaları gerekiyor."

TCMB'nin elindeki araçlarla yapabileceğinin en iyisini yaptığına işaret eden Akçay, gelen verilerin normal fiyatlama modunda farklı, kriz fiyatlama modunda farklı sonuçlara neden olacağını aktardı.

Türkiye gibi ülkelerin neyi kontrol edebileceğini iyi teşhis etmesi gerektiğini vurgulayan Akçay, "Türkiye’nin bu dönemde önündeki en önemli riskin; beklenti idaresini yapamamakta devam etmesi ve 'nasıl?' sorusuna gerekli itibarı vermeyişi olarak görüyorum" şeklinde konuştu.

Akçay, Brezilya ekonomisinin çok kötü durumda bulunduğunu ancak kimsenin Brezilya hukukuna ilişkin bir sorundan bahsetmediğini belirterek, "Biz hukuk sorunumuzu halledemedik. Türkiye'de zaten hiçbir zaman hukuk olmadı. Bu ülke ilk sivil anayasasını yazmak zorunda. AB adayısınız ama tarihinizde bir tane sivil anayasa yok. Bu utanç verici bir şey" değerlendirmesini yaptı.

Reel faizin 2008 sonrasında TCMB'nin politikaları ve hükümetin desteğiyle yüzde 10,5 düzeyinden yüzde 1,8'lere geldiğini anımsatan Akçay, "Bunu biz yaptık diyeceğiniz yerde bugün bu Merkez Bankası çöpe gitti. Halbuki doğru okunursa burada büyük bir başarı var" dedi.

Akçay, beklenti yönetiminin iyi yapılamaması nedeniyle dolar/TL'nin yükseldiğini aktararak, "Güven endeksi, seçimden sonra 12-18 ayda kaybettiğini 1 ayda geri kazandı. Sonra 3 ayda tekrar geri vermeye başladı. İnsanlar ve şirketler tekrar beklemeye geçtiler" ifadelerini kullandı. İstanbul Bilgi Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ege Yazgan da gelişmekte olan ülkelerde büyüme performansının yavaşlamaya geçtiğini belirterek, Avrupa'da negatif faiz uygulayan ülkelerde hane halkı ve devlet borçluluğun yüksek düzeylere ulaştığını ifade etti.

The Bank of New York Mellon'un Türkiye Temsilcisi Cihat Takunyacı ise küresel dengesizliklerin bir yansıması olarak Türkiye'de yatırımcı ilgisinin azaldığını anlattı.

Edinilen bilgiye göre, CEFİS, akademik dünya ile iş dünyası arasında ortak çalışma alanı oluşturarak finansal problemlere çözüm üretmeyi hedefliyor.