Güncelleme : 19.03.2015 Cuma 12:09
Kalkınma Bakanlığı Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdürlüğü bünyesinde Fatih Bahadır Haspolat tarafından hazırlanan "Ülke Kredi Notlarının Belirleyicileri: Türkiye'nin Kredi Notunun Ülke Karşılaştırmalı Analizi" başlıklı planlama uzmanlığı tezinde, Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) ve Orta Vadeli Program (2015-2017) çerçevesinde ülke kredi notu tahminlerine yer verildi.
Çalışma kapsamında, ülke kredi notunu tahmin etmeye yönelik kullanılan model sonuçlarından ileriye dönük tahmin elde etmek üzere, modelde yer alan ekonomik veriler OVP hedefleri ışığında ileriye doğru çekildi. Yönetim göstergeleri için üç farklı senaryo çizildi.
İlk senaryoda, Onuncu Kalkınma Planı'nda yer alan politikaların hayata geçirilmesiyle Türkiye’nin yönetim göstergeleri puanının artacağı ve 15 yıllık bir süreçte yüksek gelirli OECD üyesi ülkelerin ortalamasına yaklaşacağı varsayıldı. Bu varsayım ve tahminler ışığında Türkiye’nin kredi notunun 2016'dan itibaren kademeli olarak artacağı öngörülüyor.
OVP’nin ekonomik hedeflerinin başarıya ulaşması ve yönetim göstergelerindeki 15 yıllık yakınsama süreci varsayımıyla Türkiye’nin kredi notunun 2020'de 2013'e göre 3 basamak artarak "A-"ye yükseleceği tahmin ediliyor.
Yönetim göstergelerinde daha yavaş bir yakınsama sürecinin öngörüldüğü ikinci senaryoda ise bu göstergelerin yüksek gelir düzeyindeki OECD üyelerinin ortalamasına 30 yılda yakınsayacağı varsayıldı. Bu durumda ise Türkiye’nin kredi notunun 2020'de 2013'e göre 2 basamak artarak "BBB+" olacağı öngörülüyor.
Onuncu Kalkınma Planı'ndaki ekonomik hedefler ve 2023 hedeflerinin başarıyla ulaşacağı, fakat yönetim göstergelerinde herhangi bir iyileşme öngörülmediği üçüncü senaryoda ise Türkiye’nin kredi notunun 2020'de "BBB" düzeyine çıkabileceği tahmin ediliyor.
Üç farklı senaryoya ilişkin analiz sonuçları incelendiğinde, yönetim göstergelerindeki iyileşme 2020'de 2 basamaklık bir fark oluşturuyor.
Çalışmada, Türkiye’nin geçmiş dönem yönetim göstergeleri performansı ve sosyal değişimler için zaman ihtiyacı göz önünde bulundurulduğunda, yüksek gelirli OECD ülkelerinin ortalamasına yakınsamanın, 30 yıllık bir süreçte gerçekleşmesinin daha gerçekçi bir varsayım olduğu düşüncesine yer veriliyor.
Bu kapsamda, OVP’de yer alan makroekonomik hedeflere ulaşılması durumunda ülke kredi notunun 2020'de "BBB+" düzeyine kadar çıkacağı öngörülüyor. Diğer taraftan, Onuncu Kalkınma Planı'nda yer alan "Nitelikli İnsan Güçlü Toplum" hedeflerinin hızlı bir şekilde uygulanmasıyla yönetim göstergelerinde yaşanacak ivmeli bir artış neticesinde ülke kredi notunun 2020'de "A-" düzeyine kadar çıkabileceği tahmin ediliyor.
KREDİ NOTUNUN ÖNEMİ
Kredi notları, ülkeleri birçok yönden etkiliyor. Öncelikle kredi notu ülkelerin risk durumunu gösterdiğinden, borçlanıcı ülkenin ödeyeceği risk primini belirliyor. Düşük kredi notuna sahip ülkeler yüksek risk algısı taşıdığından, uluslararası piyasalardan yüksek kredi notuna sahip ülkelere göre ancak daha yüksek faizle borçlanabiliyor. Ülke kredi notları sadece kamunun borçlanmasını değil, aynı zamanda özel sektör borçlanmasını ve özel sektörün yabancı yatırımcılar açısından cazibesini de dolaylı olarak etkiliyor.
Kredi notu artışının ekonomik büyüme üzerinde olumlu etki yapması bekleniyor. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde gerekli sermaye yatırımlarının yapılabilmesi için uzun vadeli finansman ihtiyacı göz önüne alındığında, kredi notu artışının ekonomik kalkınma üzerindeki etkisi daha da belirginleşiyor.
TÜRKİYE'NİN MEVCUT KREDİ NOTLARI
Hazine Müsteşarlığı verilerine göre, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, mevcut durumda Türkiye'nin uzun vadeli yabancı para cinsinden kredi notunu "BBB-", not görünümünü "durağan" olarak belirledi.
Standard & Poor's (S&P) ise Türkiye'nin uzun vadeli yabancı para cinsinden kredi notunu "BB+", not görünümünü "negatif" olarak tespit etti.
Moody's'e göre ise Türkiye'nin uzun vadeli yabancı para cinsinden kredi notu "Baa3" ve not görünümünü "negatif" oldu.
YATIRIM YAPILABİLİR SEVİYEDEKİ NOTLAR
Kredi derecelendirme kuruluşlarının yatırım yapılabilir seviyede verdikleri kredi notları şöyle:
Yatırım Yapılabilir Seviye S&P Moody's Fitch Sayısal Değer AAA Aaa AAA 22 AA+ Aa1 AA+ 21 AA Aa2 AA 20 AA- Aa3 AA- 19 A+ A1 A+ 18 A A2 A 17 A- A3 A- 16 BBB+ Baa1 BBB+ 15 BBB Baa2 BBB 14 BBB- Baa3 BBB- 13