Uzmanlar enflasyon için ne dedi?

Temmuz ayına ilişkin enflasyon verilerini açıklandı, enflasyon sürpriz yaptı. TÜFE Temmuz'da yıllık %8.79 oldu, aylık bazda ise %1.16 artarak beklentiyi aştı.

İşte uzmanların enflasyona ilişkin değerlendirmeleri ve gelecek aya ilişkin beklentileri...

KAPİTALFX ARAŞTIRMA UZMANI ve UZMANPARA YAZARI ENVER ERKAN:

ENFLASYONDA BEKLENMEDİK DERECEDE YÜKSELİŞ...

"Türkiye’de Temmuz ayında enflasyon, bir önceki aya göre yüzde 1,16 artış gösterirken, yıllık enflasyon artışı da yüzde 8,79’a yükseldi. Piyasa beklentileriyle kıyasladığımız zaman, hem medyanın hem de en yüksek tahminlerin de üzerinde bir artış olduğunu gözlemlemekteyiz. Öngörülenden yüksek gelen enflasyon verilerinin TRY cinsi varlıklar üzerinde baskı oluşturması da muhtemeldir.

Alt kalemleri incelediğimiz zaman enflasyon sepetinde yüzde 24 ağırlığa sahip olan gıda ve alkolsüz içeceklerdeki artışın en önemli rolü oynadığını görmekteyiz. Gıda ve alkolsüz içecek fiyatları Haziran ayına göre yüzde 3,15 artarken, Haziran ayında yüzde 6,63 seviyesinde olan yıllık gıda enflasyonu da yüzde 9,69’a yükseldi. Bu da manşet enflasyonun yüzde 7,64’ten yüzde 8,79’a yükselmesinden önemli bir etken oldu. Öte yandan, diğer alt kalemlerdeki artış oranlarının da enflasyona yukarı yönlü etki yaptığını gözlemlemekteyiz.

Merkez Bankası’nın son açıkladığı enflasyon raporunda, Temmuz ayında bir miktar yukarı yönlü hareket edileceği belirtilmişti. Ancak bu denli yükseliş beklenmiyordu. Yaz ayları, normalde enflasyon açısından rahat olan aylardır. Sonbahardan sonrası ise daha zor bir dönem olarak değerlendirilir. Özellikle mevsimin değişmesi ve eğitim sezonunun açılması ana kalemlerdeki fiyatların yukarı çekilmesine neden olacaktır. Bu bakımdan, enflasyonda ilerleyen aylarda soğuma olsa bile sınırlı olması ihtimali söz konusu olabilir.

Petrol fiyatları gerileme eğiliminde olmasına rağmen, etkisi enflasyondan ziyade cari açık üzerindedir. Bu nedenden dolayı petrol tarafında olumlu bir katkı beklemiyoruz. Bunun gerçekleşebilmesi için aynı zamanda TRY’nin de istikrar kazanması gerekmektedir. Temmuz ayında gerçekleşen olaylar kur tarafında negatif etki yapmıştır ve aynı zamanda ekonomik reformları da öteletmiştir. Son dönemdeki risklerin de bir miktar katkısı olabilir. Tabii tek bir veriyle bu etkileri tam olarak göremeyiz, bunun için sonraki 3 ayın enflasyon görünümünü de incelemek gereklidir.

Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinde de önceki aylarla kıyasladığımızda tatmin edici bir görüntü yok. En dar kapsamlı olan I göstergesi Şubat ayından sonra düşüş trendindeydi. Temmuz ayında çok hafif bir yükseliş gösterdiğini, çekirdek enflasyondaki gerilemenin hız kestiğini görüyoruz.

Gelen son verinin enflasyon beklentilerini yukarı çekmesini bekliyoruz. TCMB’nin ekonomist ve analistlere uyguladığı Beklenti Anketi’nde Temmuz ayında cari yıl sonu TÜFE beklentisi yüzde 7,81 olarak gerçekleşmişti. Enflasyon beklentisi, yıl sonu için Ağustos ayı eğilim anketleri döneminde yüksek ihtimalle yüzde 8 civarına, hatta üzerine yükselecektir. Biz de yılsonu TÜFE beklentimizi yüzde 8 olarak revize ediyoruz.

Piyasaya etkisine gelecek olursak; veriler öncesinde yatay seyreden BİST 100 endeksi satışa geçmiş ve 75.000 seviyesine doğru bir eğilim göstermeye başlamıştır. USDTRY kuru ve diğer TRY çaprazlarında yukarı yönlü hareket momentum kazanmıştır. USDTRY kuru 3 üzerine yeniden geçmekle beraber özellikle 3,01 üzerinde kalıcılığın 3,05’e doğru bir fiyatlamanın önünü açtığını belirtmek gerekir. Piyasa faizlerinde de yukarı yönlü eğilim oluşabilir. Bunlar ilk etkiler... Tablonun Cuma günü gelecek ABD istihdam raporu ve Moody’s değerlendirmesi sonrasında daha netleşmesini bekliyoruz. Özellikle Moody’s ayağı herhangi bir not indirimi gelmeden geçilirse (buna hiçbir değerlendirme yayınlamamaları durumu da dahil) önümüzdeki haftaya bir miktar iyimserlik taşınabilir."

IŞIKFX BAŞANALİSTİ ve UZMANPARA YAZARI GİZMEN NALBANTLI:

AĞUSTOS AYINDA MERKEZ NE YAPAR?

"Haziran ayında gerek baz etkisinin sona ermesi gerekse gıda fiyatlarındaki yükseliş ,tüketici enflasyonun artmasına neden olmuştu. Merkez Bankası Başkanı Çetinkaya son açıklamasında, enflasyonun gıda kaynaklı olarak yükselmeye devam edeceğinin belirtirken, tütün fiyatlarının artmasıyla birlikte Temmuz ayında belirgin bir yükseliş görüleceğini ifade etmişti.

Temmuz ayı enflasyonu aylık bazda yüzde 1.16, yıllık bazda ise yüzde 8.79'la 6 ayın zirvesine yükseldi. Yükselişte geçtiğimiz ay tütün ürünlerine yapılan zam ve gıda fiyatlarında artış etkili oldu. Gıda enflasyonu yüzde 2.47’den yüzde 6.63’e yükseldi. Aylık en yüksek artış yüzde 7.05 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda olurken, çekirdek TÜFE yıllık bazda yüzde 8.7 artış gösterdi ve neredeyse manşet ile aynı seviyeye geldi. Çekirdek enflasyondaki gerilemenin hız kesmesi de yıl sonu görünümü için olumsuz bir gösterge. Manşet enflasyon baz etkisinin olmadığı Ağustos ve Eylül aylarında biraz gerileyebilir. Ancak yıl başında yapılan asgari ücret artışının iyiden iyiye ekonomiye girmesi ve kurdaki yükselişin devam etmesi ile enflasyon son çeyrekte yeniden yükseliş gösterebilir.  2016 yılını Yüzde 8’in üzerinde kapatma ihtimalimizin yüksek olduğunu düşünüyorum.
Karar sonrası sadeleştirme adımlarına devam eden Merkez Bankası’nın işi daha zor olacak. Kur ve enflasyonda görülen yükseliş Merkez Bankası’nın Ağustos ayını pas geçmesine neden olabilir.

Veri sonrası piyasaya baktığımızda kurda 3.01 seviyesine yükseliş, endekste ise 75 bine doğru geri çekilme görüyoruz. Kurda 3 TL’nin üzerinde kaldığımız sürece yukarı hareket devam edebilir. Endekste ise 75 binin altında 73 bin 500 görülebilir. BİST tarafında petrol fiyatlarındaki gerileme ile birlikte küresel hisse senedi piyasasındaki satışlarında etkili olduğunu görüyoruz."