Terör canımızı o kadar yaktı ki, bugünlerde iyimser olmaya mecburuz. İyi haberleri öne çıkarmaya mecburuz. O nedenle, TÜİK’in açıkladığı 2015 Aralık ayı istihdam tablolarını yorumlarken:
- “İşsizlik hâlâ yüzde 10’un üzerinde. Yüzde 10.8 oranında” diyerek üzülecek yerde,
- “İş arayan 865 bin kişinin 806 binine iş bulundu. İş bulunamayan sayısı sadece 59 bin oldu” diyerek sevinmemiz doğru olur.
Sevinilecek olan, küresel krize, içeride talep daralmasına, ihracattaki duraklamaya rağmen Türk ekonomisinin iş arayanlara iş imkânı yaratmaya devam etmesidir.
2015 Aralık ayında 15 yaş üstü olup da çalışmaya hazır kadın ve erkek sayısı (ki biz bunlara işgücü diyoruz) 29 milyona ulaştı. Bir yıl önceye göre çalışmaya hazır nüfustaki artış 865 bin kişi. Bunların 806 bini iş bulabildi.
İş arayanların 59 bini işsizler ordusuna eklendiği için işsiz sayısı 3 milyona ulaştı.
İşsiz sayısının çalışmaya hazır nüfus (işgücü) sayısına bölünmesi ile işsizlik oranı belirleniyor. Aralık ayında işsizlik oranı yüzde 10.8 oldu. 2014 Aralık ayında işsizlik oranı yüzde 10.9 idi.
BÜTÜNÜYLE TABLO İYİ
İstihdamdaki gelişmeleri, sadece işsizlik oranına bakarak değil, istihdamda olan biteni bütünü ile izleyerek değerlendirmekte yarar var.
Çalışmak isteyenlerin, çalışanların ve işsizlerin sayısına bakılarak yapılacak değerleme, daha sağlıklı bir değerleme olur.
İşsizlik oranları yıl içinde aylara, mevsimlere göre büyük dalgalanma gösteriyor. 2014 Aralık ayında yüzde 10.9 olan işsizlik oranı 2015 yılı Ocak ayında yüzde 11.3 olduktan sonra Mayıs ayında yüzde 9.3’e kadar geriledi, sonra tekrar yükseldi. Kasımda yüzde 10.5 olduktan sonra Aralıkta yüzde 10.8 oranına ulaşmıştı.
ÇOĞU ÜCRETLİ ÇALIŞAN
Bizim istihdam yapımızın özelliği çalışanların çok büyük bölümünün ücretli ve yevmiyeli çalışması. 28 Milyon çalışanın 18 milyonu, kabaca yüzde 70‘e yakını ücretli ve yevmiyeli çalışanlar. Çalışanların yüzde 17’si kendi hesabına çalışıyor. İşverenlerin oranı sadece yüzde 4.5 kadar. Kalanlar ücretsiz aile işçisi.
İstihdamda hedef çalışanların büyük bölümünün sanayi üretimine katkıda bulunmasıdır. 2015 yılı aralık ayı verilerine göre toplam çalışanların yüzde 20’si sanayide, yüzde 19’u tarımda, yüzde 7’si inşaatta çalışıyor. Çalışanların yarıdan fazlası yüzde 54’ü hizmetler sektöründe. Hizmetler sektörü istihdam ambarı durumunda.
Aralık ayı itibariyle, bir yılda yeni iş bulabilenlerin 806 bin kişinin 715 bini hizmetler sektöründe iş sahibi olabildi.
Bir yılda sanayide iş bulabilenlerin sayısı 45 bin, inşaatta iş bulabilenlerin sayısı 49 bin artarken, tarımda çalışan sayısı 7 bin azaldı. Çok önemli bir gelişme, ekonomideki zorluklara rağmen, işten çıkarmaların olmaması, hemen her sektörde çalışan sayısının artmasıdır.
Her şeye rağmen ekonomi istihdam imkânı yaratmaya devam ediyor. Ne var ki, çalışmak isteyen sayısındaki artış o kadar büyük ki, tamamına iş bulmakta zorlanıyoruz.