Fed ve ECB kararlarını açıklarken artık yavaş yavaş piyasalar yılı tamamlamaya hazırlanıyor. Virüs etkisi aşı ile çözüme ulaşana kadar yani pandemi ve oluşturduğu ekonomik tahribat tam olarak bitene kadar masada kalma ve sınırsıza yakın parasal destek ve olabildiğince düşük faiz sözünü yineleyen majör merkez bankalarının desteğiyle piyasalar yılı pozitif tarafta kapatmaya hazırlanıyor.
Reel ekonomi tarafında ve bankacılık sisteminde işleyiş borsalarda oluşan ekstra değerlemeleri karşılamıyor görünse de, endeks yükselişlerini bir vitrin olarak kullanarak işler düzelene kadar üretim-tüketim motivasyonunu ayakta tutmak isteyen hükümetlerin en büyük destekçisi para başka lüksü olan merkez bankaları olmaya devam etmekte.
Kamusal teşviklerinde sıkça konuşulduğu mevcut süreçte ABD yeni Başkan Biden’a yeni parasal teşvik paketini yetiştirmeye çalışıyor. Merkez bankalarının finansal teşvikleri kadar merkezi yönetimlerin mali desteğine ihtiyaç duyan piyasaların para ile tutunma gücünün sınanacağı en önemli test ise pandemi sürecinin bilinmezliğini arkada bırakarak tam normalleşmeye geçiş ihtimalleri ve aşı çalışmalarının başarısı olacak.
Virüs etkisinin yayılma hızı kontrol altına alınıp Pandemi sürecinden çıkmadıkça piyasalarda oluşan her aşırı fiyatlamanın sınanma riskinin de masada olacağını her yazımızda olduğu gibi bu yazımızda da hatırlatmak istiyoruz.
Özellikle gelişmiş ülke kategorisinde bulunan ABD borsalarının ve DAX özelinde Avrupa borsalarının performansı ve Asya’da yaşanan toparlanmaya bağlı Asya borsalarının seyri; gelişen piyasalarda yaşanan pozitif havanın devamı ve emtia tarafında yaşanan tepkilerin devamı içinde oldukça önemli olacak.
Borsalarda fiyat aşırılıklarına ve ekstrem değerlenmelere yeni normal gibi bakılıyor olsa da, tarihsel döngüler içinde oluşan balonlar sonrası yaşananlar hafızamızda oldukça temkinli olunması gerektiğini hatırlatmaya da devam edeceğiz.
Ara ara bu satırlarda fiyatlarda gelinen noktaları çeşitli haber akışları ve örneklerle belirtmeye gayret ediyoruz. En son önemli yatırım şirketlerinden Vanguard’ın hisse senedi fonlarından biri, yönetimi altında 1 trilyon dolarlık varlığa sahip ilk hisse fonu olarak tarihin kayıtlarına geçmiş durumda. Fonun yönetimindeki varlıkların bu derece yüksek bir tutara ulaşması uzun yıllardır devam eden endeks bazlı yatırımların ne kadar arttığını gösteriyor.
Özetle ABD borsaları ve bazı büyük ölçekli borsalarda görece yada net olarak bir aşırılık olduğunu belirtmek lazım. Gelişen piyasalarda var olan ucuzluğun yukarı yönlü realize olması için ABD borsaları önderliğinde çok sert bir düzeltme süreci yaşanmaması gerektiğini asla unutmamak lazım.
Bu kadar kararlı teşvik ve parasal genişlik ortamında bir çöküş ihtimalini şimdilik ağır şartlara bağlı uzak bir senaryo olarak görsek bile, yaşanabilecek sert düzeltmelere de hazırlıklı ilerlemek rasyonel ve risk yönetimini ihmal etmeyen bir yatırımcı profili için gerekli olduğunu düşünüyoruz.