New York
Amerika’da AVM’lerin bazıları terk edilmiş. Mevcut AVM’lerin 1/3’ünün kapandığı veya kapanmak üzere olduğu söyleniyor.15 yılda AVM’lerin yarısının kapanacağı tahmin ediliyor. Kapananlar sahipsiz yapı durumunda. Kör topal ayakta kalmaya çalışanlarda “Bayrak Mağazalar” kapandığı için, kalan mağazaların ciroları düşüyor. Zincir mağazalar küçülme arayışında mağaza kapatıyorlar. New York gibi büyük şehirlerde bile şehrin yaya trafiği en yoğun caddelerinde kapanan, terk edilen mağazaların sayıları artmış.
Perakende sektöründeki sorunların arkasında iki neden var. (1) Ekonomik nedenlerle tüketici daha az alışveriş yapıyor. Mağaza ve AVM gezme alışkanlığı azaldı. (2) Bilgisayar, akıllı telefon çağında e-ticaret, klasik perakendecileri yok ediyor.
ABD’de geçen yıl perakende sektörü % 2.9 büyürken, e-ticaret % 15 büyüdü. Perakende iş hacminde e-ticaretin payı % 10’a yaklaştı.
TÜKETİCİ DEĞİŞİYOR
Eskilerde belli mağazalardan, belli marka, kaliteli mal alma alışkanlığı yerine şimdilerde, ucuz, günün modası mallara yönelme var. İnsanlar AVM’lere vakit geçirmek, gezinmek, eğlenmek için daha az gider olmuş.
AVM’ler A-B-C sınıfı olarak 3 sınıfa ayrılıyor. AVM’lerde bugüne kadar müşteri çeken mağazalar, büyük mağazalar, zincir mağazalardı. Şimdilerde büyük mağazalar küçülme arayışında öncelikle AVM’lerden çıkıyor.
A sınıfı AVM’lerde en fazla mağazası olan Macy’s bu yıl 68 mağazasını, JCPenny 158 mağazasını kapatmış.
1920’lerden bu yana ABD’de zincir mağazacılığın lideri Sears batmamak için mağaza sayısını 3.800’den 1.430’a düşürmüş. Durumu kötü.
KİRALIK DÜKKÂN ARTIYOR
New York’un 5’inci Cadde, Madison Avenue gibi en lüks mağazaların bulunduğu bölgelerinde, Soho gibi Amerikalı ve yabancı turistlerin yoğun olduğu mahallelerde çok sayıda boş, kiralık mağaza var.
Mağaza kiralarının yüksekliği nedeniyle sadece orta sınıfa satış yapan mağazalar değil, lüks markaları pazarlayan mağazalar da boşaltılmış.
Özetle, New York’ta perakende piyasası İstanbul’daki perakende piyasasından daha kötü.
Bizim perakendecilerimizin olan bitenden ders almalarında yarar var. Dükkân kiraları bizde sadece dolar fiyatı artınca gündeme geliyor. Bugünün perakende piyasası ABD’de bile AVM‘lerdeki ve caddelerdeki kiraları karşılayamadığına göre, Türkiye’de her köşeye bir AVM inşa ederek, her binanın altına bir dükkân yaparak, bunları yüksek fiyatla kiralamak imkânının giderek yok olduğunu görelim.