ABD ile Çin arasında devam eden ticaret savaşları Asya ile ABD`nin ticaret hacminde azalmaya neden olurken, bazı Asya ülkeleri bu durumu avantaja çeviriyor.
ABD Nüfus Sayım Bürosu verilerine göre, ABD'nin, Asya kıtasındaki  ticaretinin yüzde 82,5'ini oluşturan ilk 10 ticari ortağı ile dış ticaret  rakamlarında önemli değişiklikler yaşandı. ABD'nin kıta ile olan ticaret hacmi,  2019'un ilk 4 ayında 2018'in aynı dönemine göre yüzde 2,5 azalırken, Asya  ülkelerinin ABD'ye verdiği dış ticaret fazlası da yüzde 1,4 geriledi.

ABD'nin Çin'den ithal ettiği ürünlere tarife uygulamaya başlamasıyla  bazı Asya ülkeleri, ABD ile olan ticaretlerinde önemli artışlar kaydetti. Söz  konusu ülkelerin başında Güney Kore ve Vietnam geliyor.

Bu yılın ilk 4 ayında ABD'ye verdiği dış ticaret fazlasında Güney Kore  yüzde 52,6, Vietnam da 43,5'lik artış yaşadı.

Ocak-nisan döneminde ihracatını yüzde 38,3 ile en çok Vietnam  artırırken, Vietnam'ı, yüzde 17,1 ile Güney Kore ve yüzde 12,5 ile Hindistan  takip etti. Söz konusu ülkeler arasında ABD'den ithalatını en çok artıran ülke  ise yüzde 17,5 ile Hindistan oldu.

ŞİRKETLER, ÜRETİM MERKEZLERİNİ FARKLI ÜLKELERE KAYDIRMAYA BAŞLADI

Tarifelere maruz kalmak istemeyen şirketler, üretim merkezlerini  farklı ülkelere kaydırmaya başladı.

ABD için Çin'den ithal edildiği takdirde pahalı tarife uygulanacak  bazı ürünler, diğer Asya ülkelerinden talep edilemeye başlandı. ABD'nin Vietnam  ve Güney Kore gibi ülkelerle ticaretinde bu ürünler bazında önemli bir artış  yaşandı.

ABD Başkanı Donald Trump, 13 Mayıs'ta Twitter hesabından yaptığı  açıklamada, "Tarife uygulanan birçok şirket, Çin'i Vietnam gibi ülkelere gitmek  için terk ediyor. Çin bu yüzden bir anlaşma yapmayı çok istiyor." ifadelerini  kullanmıştı.

ABD, KUR MANİPÜLASYONUNA DAİR KRİTERLERİ DEĞİŞTİRDİ

Her ne kadar işler iyi gidiyor görünse de ABD'nin Vietnam'a verdiği  dış ticaret açığındaki hızlı artış, ticaret savaşlarında yeni bir cephenin  açılması riskini de barındırıyor.

ABD Maliye Bakanlığı, mayıs ayında yayımladığı raporda, ABD'nin büyük  ticari partnerlerinin makroekonomi ve kur politikalarını değerlendirdi. Raporun  yayımlanmasıyla ABD'nin, dış ticaret açığı ve tek taraflı kur manipülasyonlarını  gözlemleyeceği ticari partner sayısının artırılacağı belirtildi.

Bir ülkenin kur manipülasyonu yapıp yapmadığına dair kriterlerin de  değiştirildiği aktarılan raporda, herhangi bir kriterin aşılması durumunda  bakanlığın o ülkenin ekonomi politikalarını gözlem altına alabileceği kaydedildi.

Daha önce 12. sıradaki ticaret açığı verilen ülke, kur manipülasyonu  için sınır kabul edilirken, raporla birlikte 40 milyar dolar açık verilen ülkenin  gözlem altına alınacağı bildirildi.

Önceki kıstaslarda yüzde 3 ve üzeri cari fazla veren ülkelerin, para  birimlerini devalüe ettikleri varsayılabilirken, bu oran yeni raporla yüzde 2  seviyesine indirildi. Son olarak, 12 aylık periyot içinde 6 aydan fazla döviz  alımı yaparak dolar karşında yerli paranın değerini düşüren ve miktarı o ülkenin  milli gelirinin yüzde 2'sini aşan ülkeler de bu gruba dahil edilecek. Söz konusu  rakam, önceki uygulamada son 12 ayın 8 ayında döviz alımı yapıldığı takdirde  dikkate alınıyordu.

ABD ile Vietnam arasındaki ikili ticaret 2018’de 62 milyar dolara  ulaşırken, Vietnam 39,5 milyar dolar ticaret fazlası verdi. Böylece  yıllıklandırılmış dış ticaret fazlası, yüzde 15 artışla 45 milyar dolara  yükseldi.

ABD'nin Vietnam'dan yaptığı ithalat 2015'te ABD milli gelirinin yüzde  0,15'i civarında seyrederken, söz konusu oran geçen yılın sonunda yüzde 0,25  seviyesine yükseldi. ABD'nin en çok dış ticaret açığı verdiği ülkeler arasında 6.  sırada bulunan Vietnam, İtalya ve Hindistan gibi ülkeleri de geride bıraktı.

VİETNAM, KUR MANİPÜLATÖRÜ OLMAYA ÇOK YAKIN

ABD Maliye Bakanlığı raporunda, Vietnam'ın, ABD ile ticarette 40  milyar dolar civarında dış ticaret fazlası verdiği ve cari fazlasının yüzde 5  seviyesinin üzerinde bulunduğu belirtildi.

Raporda, 2016'da değiştirilen kur rejimiyle daha serbest bir kur  rejimine geçen Vietnam'ın, para birimi dong üzerindeki operasyonlarının anlaşılır  karşılandığı, 2018'de dongu belirlenen aralıkta tutmak için piyasadan toplanan  döviz tutarının milli gelirin yüzde 1,7'sine denk geldiği kaydedildi. Böylece  Vietnam, kur manipülatörü sayılması için ABD'ye göre, gerekli üç kriterden  ikisini tutturmuş oldu.

Vietnam'ın, Çin'e yakınlığı ve Çin'in sağladığı jeopolitik üretim  merkezi potansiyelini taşıması nedeniyle yüksek oranda doğrudan dış yatırım  çektiği belirtiliyor.

Vietnam Planlama ve Yatırım Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, 20  Nisan 2019 öncesi bir takvim yılı içinde yapılan doğrudan yabancı yatırım miktarı  bir önceki döneme göre yüzde 81 artarak 14 milyar 590 milyon dolara çıktı.

Yapılan yatırımların ihracat bazlı olduğu, bu nedenle Vietnam'ın para  biriminin dikkatli bir şekilde kontrol altında tutulduğu kaydedildi.