Güncelleme : 09.10.2015 Cuma 12:27
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği son iki yılda borçlanma araçları piyasa işlemlerindeki daralmanın altında yatan nedenleri araştıran bir anket hazırladı.
Ankete 33 finansal kurum katılırken, katılımcılar 2014 yılındaki toplam tahvil işlem hacminin %87’sini temsil ediyor. Ankete verilen cevaplara göre yurtiçi dinamiklerin yanı sıra yurtdışı faktörler de tahvillerin alım satımında önemli.
Tahvil işlem hacmi son iki yılda yarı yarıya azaldı.Borsa ve tezgahüstü tahvil piyasasında, 2013 yılında 987 milyar TL’ye kadar ulaşan yıllık işlem hacmi 2014 yılında 673 milyar TL’ye kadar indi. 2015 yılının ilk 8 ayında işlemler 407 milyar TL olup, 2013 yılının aynı dönemine göre yarı yarıya, 2014 yılının aynı dönemine göre de %10 düşmüş durumda.
Yurtiçinde Siyasi Belirsizlikler ve Piyasalardaki Oynaklık Likidite Probleminin En Önemli Nedenleri Arasında Gösteriliyor
Ankete cevap verenlerin %80’inden fazlası faiz oranı ve kurdaki oynaklıkların, tahvil işlemlerindeki düşüşte kısmi ya da çok etkili olduğunu düşünüyor.
Katılımcıların dörtte üçü makroeokomik göstergelerdeki kötüleşmenin %90’ı da yurtiçindeki siyasi risklerin tahvil işlemlerinde olumsuz etki yarattığını belirtti.
Son yıllarda bankaların ellerinde bulundurdukları tahvilleri vade sonuna kadar tutma eğiliminin artığı görülürken, katılımcıların hemen hemen hepsi bu eğilimin, ikincil piyasa işlemlerini az ya da çok daralttığı konusunda hemfikir.
28 katılımcıya göre, uzun vadeli perspektifi olan emeklilik yatırım fonlarındaki yükselişe paralel olarak bu fonlardaki tahvil stokunun artması, likidite daralmasındaki etkilerden bir diğeri.
Katılımcıların dörtte üçü FED’in para politikasını sıkılaştıracağına yönelik beklentilerin, tahvil piyasasındaki likiditeyi az ya da çok etkilediğini düşünüyor. Avrupa Merkez Bankası ve diğer gelişmiş ülkelerin merkez bankası politikaları için bu oran daha düşük.
Kriz sonrası uluslararası faaliyeti bulunan finansal kurumlara getirilen kısıtlamaların, tahvil piyasalarındaki likiditeyi etkilediği düşünülüyor. 29 katılımcı Basel III gibi makroihtiyati tedbirlerin, yurtiçindeki tahvil işlemlerinde az ya da çok etkili olduğunu belirtirken, 25 katılımcı da Volcker kuralı gibi kurum portföyü işlemlerine yönelik kısıtlamaların, Türkiye tahvil piyasasındaki likiditeyi daralttığını düşünüyor.
Merkez Bankasının son dönemdeki para politikası duruşunun tahvil piyasası ikincil piyasa işlemlerinde önemli olduğu belirtiliyor. Ankete cevap veren 33 katılımcıdan 26’sı sıkı para politikasının likiditeyi kısmen ya da çok azalttığını bildirirken, 20 katılımcı TCMB fonlama faizinin yüksek olmasının piyasadaki işlemleri olumsuz etkilediğine dikkat çekti.
Küresel Piyasalardaki Belirsizliklerin Yurtiçindeki Tahvil İşlemlerini Kısıtladığı Düşünülüyor
Yurtdışı faktörler göz önünde bulundurulduğunda, küresel piyasalardaki belirsizlik, tahvil piyasasındaki likidite daralmasının en önemli sebepleri başında görülürken, 33 katılımcıdan 31’i dünyada risk iştahında azalmanın Türkiye’de tahvil ikincil piyasa işlemlerini az ya da çok etkilediğini belirtti.